Η Κρίση καλπάζει

Από την Σοφοκλέους


Σε τρενάκι του τρόμου εξελίσσεται άλλη μια συνεδρίαση των αγορών με δείκτη φόβου, τον VIX να ξεπερνά χθες το σημείο συναγερμού, το 25 σκαρφαλώνοντας ενδοσυνεδριακά στο 26 για να κλείσει τελικά στο 24,99. Το μήνυμα έχει δοθεί από τους πολιτικούς και τις κοινωνίες και είναι σαφές: Ανατροπή του status quo μετά την παρατεταμένη αδυναμία εξόδου από την κρίση. Σήμερα οι κινεζικές αγορές αντιδρούν υποβοηθούμενες από την παρέμβαση της «εθνικής ομάδας» όπως αποκαλούνται τα κρατικά funds τα οποία διοχετεύουν πακτωλούς κεφαλαίων.
Μετά από το πτωτικό σερί των προηγουμένων ημερών και υπό τη σκιά παρέμβασης των κρατικών funds υπότις εντολές και την καθοδήγση του Κομουνιστικού Κόμματος τα κινεζικά Χρηματιστήρια ανέκαμψαν. Ανοδικά κινούνται ήδη και τα futures της Wall Street, το πετρέλαιο και τα εμπορεύματα, ενώ τεχνική αντίδραση αναμένεται και στις ευρωπαϊκές αγορές.
Θεμελιωδώς όμως η εικόνα δεν έχει αλλάξει, το πρόγραμμα στήριξης της κινεζικής οικονομίας μέσω έργων υποδομής που στόχο έχει τη στήριξη της εσωτερικής ζήτησης είναι αργό και αναποτελεσματικό ακόμα και σε ψυχολογικό επίπεδο.
Στην πραγματικότητα όμως πρόκειται για μια ακόμη κίνηση εμβάθυνση της κρίσης που έχει ξεκινήσει, η οποία γίνεται εν πλήρη γνώση των επιπτώσεων από τους ιθύνοντες. Τα κεφάλαια που επενδύουν τα κρατικά funds στο χρηματιστήριο δεν είναι παρά τα συναλλαγματικά αποθεματικά της Κίνας, που πρακτικά σημαίνει ότι θα δολάρια, ευρώ και γιεν χρησιμοπιούνται για να στηρίξουν τα κινεζικά χρηματιστήρια.
Αδυνατώντας να αντιμετωπίσει την κρίση με την αύξηση της εσωτερικής ζήτησης, η οικονομική επιτροπή του Πολιτικού Γραφείου του Κομουνιστικού Κόμματος της Κίνας, για να λέμε τα πράγματα όπως πραγματικά είναι, έχει αποφασίσει την εξαγωγή της. Ζητώντας εμμέσως πλην σαφώς από τα οικονομικά μπλοκ της ΕΕ και των ΗΠΑ να ανοίξουν δρόμους και αγορές για τα προϊόντα της, εγκαταλείποντας πολιτικές λιτότητας.
Αν και τα media επιμένουν να ερμηνεύουν ως εσωτερική κρίση με διεθνές αντίκτυπο τα όσα συμβαίνουν στις αγορές αξιών και εμπορευμάτων από το καλοκαίρι εν τούτοις πρόκειται για μια τεράστια γεωπολιτική σκακιέρα με απολήξεις σε μια σειρά ζητημάτων πολύ μακριά από το επίκεντρο των εξελίξεων.
Στην Ευρώπη η πολιτική δίνη στην οποία βυθίζεται η Ισπανία, εκτιμάται ότι θα διαρκέσει και μετά τον σχηματισμό κυβέρνησης. 
Παράλληλα όμως διαμορφώνονται συνθήκες ανατροπής του πολιτικού status quo στην Ευρώπη καθώς η ανάδειξη κεντροαριστερών κυβερνήσεων θα δώσει χώρο για μετακίνηση του Ρέντσι και του Ολάντ, ενώ δεν αποκλείεται να ενεργοποιήσει και τον σοσιαλιστή αυστριακό καγκελάριο, Φάινμαν.
Η αντίδραση της Δύσης
Οι δυτικοί έχουν πάρει το μήνυμα, τουλάχιστον οι ΗΠΑ, ενώ η Γερμανία ως ηγεμονική δύναμη της ΕΕ επιχειρεί ακόμα να συνδιαλλαγεί με την πανίσχυρη γραφειοκρατία του ΚΚΚ και τον αδύναμο, τώρα πρωθυπουργό Xi.
Το ΔΝΤ, δρώντας κατ εντολή των ΗΠΑ αποφάσισε να εντάξει το γουάν στο καλάθι των συναλλαγματικών αποθεματικών του, δηλαδή των νομισμάτων που χρησιμοποιεί για να δανείζει άλλες χώρες, ως κίνηση ανταπόκρισης στην κραυγή του κινεζικού δράκου. Η διαπραγμάτευση όμως συνεχίζεται σε επίπεδα που δεν είναι ορατά δια γυμνού οφθαλμού επηρεάζοντας άμεσα και έμμεσα σειρά άλλων ισορροπιών και δημιουργώντας αίσθηση οικονομικής αποσταθεροποίησης στις αγορές.
Σε αυτή τη φάση φαίνεται πως ΗΠΑ και Κίνα κινούνται παράλληλα, εξάγοντας την εσωτερική τους κρίση, από τη μια οι ΗΠΑ ανεβάζουν τα επιτόκια, άρα δίνοντας κίνητρα για λιγότερο ρίσκο και αδρανοποίηση του χρήματος και από την άλλη η Κίνα ανακοινώνοντας αδύναμα οικονομικά στοιχεία, που συνεπάγεται προσδοκίες για μικρότερη ανάπτυξη, προκαλώντας ντόμινο στις αγορές.
Η κατάρρευση έχει ξεκινήσει από το καλοκαίρι του 2015 στις αγορές εμπορευμάτων με τη συνεισφορά της Σαουδικής Αραβίας, η οποία ευθυγραμμίζεται πάντα με τον άξονα των ΗΠΑ. Τα στοιχεία για αποδυνάμωση της κινεζικής οικονομίας προκάλεσαν δραματική πτώση της τιμής του σιδήρου και του χαλκού, οδηγώντας τεράστιες πολυεθνικές εταιρίες του κλάδου στα όρια της χρεοκοπίας.
Παράλληλα η πολιτική διατήρησης μεριδίου αγοράς από τη Σαουδική Αραβία, απέναντι στην καλπάζουσα αύξηση της προσφοράς σχιστολιθικού πετρελαίου (shale oil) οδήγησε σε ραγδαία αποκλιμάκωση των τιμών του πετρελαίου, άρα και των πληθωριστικών πιέσεων σε ολόκληρο τον πλανήτη.
Η διαρκής υποχώρηση στις τιμές των πρώτων υλών αποτελεί ισχυρή και αδιαμφισβήτητη υφεσιακή ένδειξη, αλλά παρ όλα αυτά τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια και η Wall Street συνέχισαν να ενισχύονται, καθώς οι πολιτικοί επέμειναν ότι οι οικονομίες ανακάμπτουν και πως επωφεληθούν από τις χαμηλές τιμές.
Κάτι τέτοιο δεν συνέβη, η οικονομία της Ευρωζώνης παραμένει σε στενωπό τα εργαλεία της ΕΚΤ δεν έχουν αποδώσει τα αναμενόμενα καθώς οι πολιτικές παρεμβάσεις της Γερμανίας μέσω του διευθυντηρίου των Βρυξελλών αδυνατίζουν την αποτελεσματικότητα τους.
 Αστάθμητοι παράγοντες
Σε αυτή τη σκακιέρα όμως παίζεται και η κρίση στη Συρία, το προσφυγικό, η δεδομένη αναδιάταξη συνόρων στη Μέση Ανατολή σε συνδυασμό με την αναπροσαρμογή σφαιρών επιρροής των μεγάλων δυνάμεων.
Αντιστοίχως και στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, όπου η προσπάθεια των Ευρωπαίων να ενσωματώσουν υπό τη γερμανική ηγεμονία χώρες που τελούσαν μέχρι πρότινος υπό την ρωσική αυξάνει τα ανοιχτά μέτωπα και τις εστίες ανάφλεξης.
Η στάση της Τσεχίας, της Ουγγαρίας και της Πολωνίας στο προσφυγικό είναι χαρακτηριστική της προσπάθειας βίαιης αλλαγής του πολιτικού και κοινωνικού DNA της ΕΕ, απέναντι στην οποία οι Βρυξέλλες δεν διαθέτουν αποτελεσματικούς μηχανισμούς αντίδρασης, ενώ η Γερμανία φαίνεται να ευνοεί τα άκρα.
Αν σε αυτά συνυοπολογιστεί και το φιάσκο της πολιτικής συμφωνίας με την Τουρκία για την αντιμετώπιση των προσφυγικών ροών, τότε αντιλαμβάνεται κανείς ότι τόσο το διευθυντήριο των Βρυξελλών όσο και η Γερμανία και η Γαλλία ως ηγεμονικές δυνάμεις τελούν σε πλήρη αδυναμία να διαχειριστούν τα πολλαπλά πολιτικά και οικονομικά μέτωπα της κρίσης που έχει ξεσπάσει.

Σχόλια