Το τέλος των εφημερίδων - Πρόλογος
(...συνέχεια από το προηγούμενο post και ξανά από την αρχή!)
Το τέλος των εφημερίδων είχε επέλθει πολύ πριν το περιγράψει ο Bernard Poulet το περιέγραψε και τα ανάλυσε στο βιβλίο του "Το Τέλος των εφημερίδων και το μέλλον της ενημέρωσης", το 2009.
Οι εφημερίδες απεβίωσαν ως "τετραπληγικοί ασθενείς": επειδή, 1ον, ξεπεράστηκε η τεχνολογία τους (χαρτί, εκτύπωση) και νικήθηκαν κατά κράτος από τις τεχνολογίες της εικόνας και τα ψηφιακά μέσα, 2ον έχασαν το timing της ειδησεογραφίας καθώς όταν κυκλοφορούν οι ειδήσεις τους είναι ήδη παλιές ενώ, παράλληλα άλλαξαν οι "αναγνωστικές" συνήθειες του κοινού, 3ον έπαψαν να αποτελούν ισχυρό όπλο στο κοινωνικό, οικονομικό και πολιτικό power game, 4ον, κατέρρευσε το επιχειρηματικό και εμπορικό τους μοντέλο.
Πίσω από κάθε μία από τις θανατηφόρες αυτές "πληγές" υπάρχουν μια σειρά από παράγοντες που συνετέλεσαν στον θάνατο του άλλοτε κραταιού αυτού Μέσου τους οποίους θα δούμε αναλυτικά -θέλω να ελπίζω- σε επόμενα ποστ.
"Τότε", θα αναρωτηθεί κάποιος "τι είναι όλα αυτά που κρέμονται από τα μανταλάκια στα περίπτερα;", γιατί δηλαδή κυκλοφορούν ακόμη εφημερίδες σε όλο τον κόσμο;
Κατ' αρχήν, αυτό που κρέμεται καθημερινά στα περίπτερα ΔΕΝ είναι εφημερίδες. Είναι χαρτοσακούλες με τυπωμένες ειδήσεις, άρθρα και αναλύσεις επάνω τους. Χαρτοσακούλες άδειες τις καθημερινές, φορτωμένες με αηδίες-προσφορές τα σαββατοκύριακα. Ουδεμία σχέση έχουν με τις εφημερίδες που κυκλοφορούσαν ως τα μέσα σχεδόν της δεκαετίας του '80. Μοιάζουν αλλά δεν είναι εφημερίδες. Το περίεργο δε είναι ότι συνεχίζουν να υπάρχουν, ως ζόμπι, χωρίς να έχουν και οποιαδήποτε εμπορική (ή πολιτική) αξία.
Τέτοιες αντιφάσεις έχουν βιώσει και συνεχίζουν να βιώνουν, χωρίς να μπορούν να τις αντιμετωπίσουν, παλιοί και νέοι εκδότες. Η κυκλοφορία των εφημερίδων αποτελεί μια καταδικασμένη εμμονή, τόσο δική τους όσο και των δημοσιογράφων που τις στελεχώνουν, ένα πείσμα υπέρ του παλιού που αρνούνται να το αποχωριστούν επειδή δεν γνωρίζουν ή φοβούνται τα νέα μέσα. Στην καλύτερη περίπτωση πρόκειται για έναν παρακμιακό ρομαντισμό. Στη χειρότερη, πρόκειται για ένα πλυντήριο χρήματος από κροίσους ή νεόπλουτους που έτσι ξεπλένουν τα έσοδά τους από άλλες δραστηριότητες που ουδεμία σχέση έχουν με την ενημέρωση.
Ανάμεσα στους ρομαντικούς "ηλίθιους" και στους μαφιόζους του Τύπου υπάρχουν ομάδες και συμφέροντα που εκμεταλλεύονται ακόμη, διασώζοντας τη δική τους ύπαρξη, που συντηρούν τις χάρτινες μούμιες της ενημέρωσης: διαφημιστικές εταιρείες, προμηθευτές χαρτιού και αναλώσιμων, τυπογράφοι, λιθογράφοι, σακουλοποιοί, περιπτεράδες, αποδελτιωτές, γραφεία Τύπου, εκδότες βιβλίων, δισκογραφικές, κόμματα, οργανώσεις κι ένα σωρό άλλοι που είτε εκ του πονηρού είτε διότι δεν μπόρεσαν να αντιληφθούν τις εξελίξεις ξέμειναν στο χώρο σαν αχιβάδες πάνω σε πτώμα φάλαινας.
Μαζί με αυτούς παραμένει μια γερασμένη και διαρκώς μειούμενη μάζα
αναγνωστών, τεχνολογικά αναλφάβητων που τους περισσεύουν ακόμη ένα-δύο ευρώ για
να αγοράσουν την καθημερινή αλλά, κυρίως, την κυριακάτικη φυλλάδα τους. Φυσικά, το κοινό αυτό δεν αρκεί για να συντηρήσει τις "βαριές" επιχειρήσεις των εφημερίδων με τους εκατοντάδες εργαζόμενους, τα μεγάλα και κοστοβόρα κτήρια, τα τεράστια έξοδα εκτύπωσης και διανομής. Διότι, πέραν όλων των άλλων, οι εφημερίδες πάντοτε ήσαν ένα πολύ ακριβό "σπορ" για την επικοινωνία και την ενημέρωση.
Ομως τα πράγματα δεν ήσαν πάντοτε έτσι κι έχει σημασία να δούμε τι ήταν οι εφημερίδες τότε που κυριαρχούσαν στην ενημέρωση των πολιτών και αποτελούσαν, όπως συχνά λέγεται, έναν από τους πυλώνες της Δημοκρατίας ακόμη και όταν εξέφραζαν αντιδημοκρατικές θέσεις ή απόψεις. Κι έχει σημασία να καταγράψουμε την αξία που είχαν τότε για να δούμε το κενό που αφήνουν σήμερα και τις κινήσεις που θα πρέπει να γίνουν στο μέλλον στα Νέα Μέσα...
συνεχίζεται...
Το τέλος των εφημερίδων είχε επέλθει πολύ πριν το περιγράψει ο Bernard Poulet το περιέγραψε και τα ανάλυσε στο βιβλίο του "Το Τέλος των εφημερίδων και το μέλλον της ενημέρωσης", το 2009.
Οι εφημερίδες απεβίωσαν ως "τετραπληγικοί ασθενείς": επειδή, 1ον, ξεπεράστηκε η τεχνολογία τους (χαρτί, εκτύπωση) και νικήθηκαν κατά κράτος από τις τεχνολογίες της εικόνας και τα ψηφιακά μέσα, 2ον έχασαν το timing της ειδησεογραφίας καθώς όταν κυκλοφορούν οι ειδήσεις τους είναι ήδη παλιές ενώ, παράλληλα άλλαξαν οι "αναγνωστικές" συνήθειες του κοινού, 3ον έπαψαν να αποτελούν ισχυρό όπλο στο κοινωνικό, οικονομικό και πολιτικό power game, 4ον, κατέρρευσε το επιχειρηματικό και εμπορικό τους μοντέλο.
Πίσω από κάθε μία από τις θανατηφόρες αυτές "πληγές" υπάρχουν μια σειρά από παράγοντες που συνετέλεσαν στον θάνατο του άλλοτε κραταιού αυτού Μέσου τους οποίους θα δούμε αναλυτικά -θέλω να ελπίζω- σε επόμενα ποστ.
"Τότε", θα αναρωτηθεί κάποιος "τι είναι όλα αυτά που κρέμονται από τα μανταλάκια στα περίπτερα;", γιατί δηλαδή κυκλοφορούν ακόμη εφημερίδες σε όλο τον κόσμο;
Κατ' αρχήν, αυτό που κρέμεται καθημερινά στα περίπτερα ΔΕΝ είναι εφημερίδες. Είναι χαρτοσακούλες με τυπωμένες ειδήσεις, άρθρα και αναλύσεις επάνω τους. Χαρτοσακούλες άδειες τις καθημερινές, φορτωμένες με αηδίες-προσφορές τα σαββατοκύριακα. Ουδεμία σχέση έχουν με τις εφημερίδες που κυκλοφορούσαν ως τα μέσα σχεδόν της δεκαετίας του '80. Μοιάζουν αλλά δεν είναι εφημερίδες. Το περίεργο δε είναι ότι συνεχίζουν να υπάρχουν, ως ζόμπι, χωρίς να έχουν και οποιαδήποτε εμπορική (ή πολιτική) αξία.
Τέτοιες αντιφάσεις έχουν βιώσει και συνεχίζουν να βιώνουν, χωρίς να μπορούν να τις αντιμετωπίσουν, παλιοί και νέοι εκδότες. Η κυκλοφορία των εφημερίδων αποτελεί μια καταδικασμένη εμμονή, τόσο δική τους όσο και των δημοσιογράφων που τις στελεχώνουν, ένα πείσμα υπέρ του παλιού που αρνούνται να το αποχωριστούν επειδή δεν γνωρίζουν ή φοβούνται τα νέα μέσα. Στην καλύτερη περίπτωση πρόκειται για έναν παρακμιακό ρομαντισμό. Στη χειρότερη, πρόκειται για ένα πλυντήριο χρήματος από κροίσους ή νεόπλουτους που έτσι ξεπλένουν τα έσοδά τους από άλλες δραστηριότητες που ουδεμία σχέση έχουν με την ενημέρωση.
Ανάμεσα στους ρομαντικούς "ηλίθιους" και στους μαφιόζους του Τύπου υπάρχουν ομάδες και συμφέροντα που εκμεταλλεύονται ακόμη, διασώζοντας τη δική τους ύπαρξη, που συντηρούν τις χάρτινες μούμιες της ενημέρωσης: διαφημιστικές εταιρείες, προμηθευτές χαρτιού και αναλώσιμων, τυπογράφοι, λιθογράφοι, σακουλοποιοί, περιπτεράδες, αποδελτιωτές, γραφεία Τύπου, εκδότες βιβλίων, δισκογραφικές, κόμματα, οργανώσεις κι ένα σωρό άλλοι που είτε εκ του πονηρού είτε διότι δεν μπόρεσαν να αντιληφθούν τις εξελίξεις ξέμειναν στο χώρο σαν αχιβάδες πάνω σε πτώμα φάλαινας.
Στις περισσότερες περιπτώσεις δεν φταίνε οι ίδιοι αλλά οι
επιχειρήσεις και οι όμιλοι των Μέσων που δεν είδαν την αλλαγή και που όταν την
είδαν την πολέμησαν με νύχια και με δόντια. Σε αντίθεση με άλλους κλάδους δεν
κατάφεραν να καβαλήσουν το κύμα, να αλλάξουν προσανατολισμό, να εφεύρουν να
προϊόντα και υπηρεσίες. «Το μοναστήρι να είναι καλά!» έλεγαν και συνεχίζουν να
λένε όσοι «τυχεροί» έχουν παραμείνει στις εφημερίδες.
Ομως τα πράγματα δεν ήσαν πάντοτε έτσι κι έχει σημασία να δούμε τι ήταν οι εφημερίδες τότε που κυριαρχούσαν στην ενημέρωση των πολιτών και αποτελούσαν, όπως συχνά λέγεται, έναν από τους πυλώνες της Δημοκρατίας ακόμη και όταν εξέφραζαν αντιδημοκρατικές θέσεις ή απόψεις. Κι έχει σημασία να καταγράψουμε την αξία που είχαν τότε για να δούμε το κενό που αφήνουν σήμερα και τις κινήσεις που θα πρέπει να γίνουν στο μέλλον στα Νέα Μέσα...
συνεχίζεται...
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου