Η διαπραγμάτευση είναι αναπόφευκτη αφού οι αντιπαραθέσεις είναι μέρος της ζωής μας
του Γιώργου Μεντζελίδη
Μάρτιος 2013
Οι αντιθέσεις, οι διαφωνίες και οι συγκρούσεις είναι όχι πάντα βέβαια αλλά σίγουρα τις περισσότερες φορές ψυχοφθόρες και ζημιογόνες. Από την άλλη η διαπραγμάτευση είναι στοιχείο της ζωής. Ανοίγει τα περιθώρια ζωής. Σε όλη τη γη από τους πόλους μέχρι τον Ισημερινό οι άνθρωποι, τα έθνη, καλούνται να βρουν λύσεις , να δημιουργήσουν βιώσιμες συμφωνίες για να συνυπάρξουν. Σε αντίθετη περίπτωση υποφέρουν από τις δραματικές συνέπειες της έλλειψης συναίνεσης και διαλόγου. Έτσι σε κάθε περίπτωση που οι προσωπικές οι συλλογικές ανάγκες ομάδων οδηγούν σε έριδες και φιλονικίες παρουσιάζεται η ευκαιρία για διαπραγμάτευση. Ας μη ξεχνάμε ότι αυτό που εμείς έχουμε ανάγκη για να ικανοποιήσουμε τους στόχους μας είναι εν μέρει ή εξ ολοκλήρου ιδιοκτησία κάποιου άλλου. Τελικά οι συγκρούσεις είναι αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητας αλλά και της ιστορίας μας. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης είναι το καλύτερο μέσο για να διαπιστώσουμε κάτι τέτοιο. Είναι γεμάτο από ειδήσεις σχετικές με ατομικές και συλλογικές συγκρούσεις και τριβές.
Ας δούμε όμως τι είναι σύγκρουση και τι διαπραγμάτευση.
Σύγκρουση : πρόκειται για μια κατάσταση όπου δύο ή περισσότερα μέρη έχουν και εκδηλώνουν σε ένα κοινό πεδίο αναφοράς διαφορετικά ενδιαφέροντα ή αντιλήψεις.
Διαπραγμάτευση : είναι μια διαδικασία όπου τα δύο ή περισσότερα μέρη εκδηλώνουν έμπρακτα τη διάθεση να διακόψουν τη σύγκρουση και να συνάψουν μια αμοιβαία επωφελή συμφωνία.
Είναι γεγονός ότι ο αριθμός των συγκρουσιακών καταστάσεων που βιώνει ο άνθρωπος από την παιδική του ηλικία μέχρι το τέλος της ζωής του είναι πολύ μεγάλος. Ως ενήλικες αντιμετωπίζουμε συγκρούσεις που σχετίζονται με το οικογενειακό περιβάλλον και την προσπάθεια που καταβάλλουν μέλη της οικογένειας ή και απλών ζευγαριών να «ηγηθούν» και να επιβάλλουν συγκεκριμένες λύσεις και κατευθύνσεις. Δεν είναι λίγες οι φορές όπου οικογένειες οδηγούνται ακόμη και σε διάλυση επειδή ο ηγέτης της οικογένειας, αυτός δηλαδή ή αυτή που επέβαλε λύσεις και επιλογές, αστόχησε στις επιλογές αυτές γεγονός που επηρέασε αρνητικά την άλλη ή τις άλλες πλευρές. Χωρίς αμφιβολία οι συγκρούσεις που αντιμετωπίζουμε στον λεγόμενο παραγωγικό μας κύκλο και όχι μόνο είναι πολλές και ποικίλες.
Πως άραγε αντιμετωπίζουμε και πως προσπαθούμε να επιλύσουμε αυτές τις διαφορές; Πως ξεπερνάμε τις συγκρούσεις; Είναι γεγονός ότι όσο ενηλικιωνόμαστε, αυτό τουλάχιστον ισχύει για τη μεγάλη πλειοψηφία των ανθρώπων, μαθαίνουμε να μοιραζόμαστε, να συμμορφωνόμαστε σε κάποιους κανόνες ή ακόμη και να υποχωρούμε στην προσπάθειά μας να ικανοποιήσουμε προσωπικούς στόχους και επιδιώξεις. Πολύ συχνά για να αντιμετωπίσουμε δύσκολες καταστάσεις και να επιλύσουμε διαφορές, επανερχόμαστε στην κοινή λογική και ξεπερνούμε την προσωπική μας αντίληψη για τα πράγματα. Αυτές είναι βέβαια πρακτικές που μας οδηγούν σε αποδοχή και δικαιολόγηση καταστάσεων όχι όμως και στην κάλυψη πραγματικών αναγκών βάσει της δικής μας λογικής. Αν για παράδειγμα αφήσουμε το γείτονά μας να παρκάρει στο χώρο μας από τη μια αποφεύγουμε μια πιθανή σύγκρουση από την άλλη όμως η ανάγκη μας για παρκάρισμα του δικού μας αυτοκινήτου δεν ικανοποιείται.
Σε αρκετές περιπτώσεις η επίλυση των διαφορών και η άρση των συγκρούσεων εξαρτάται από τις δεξιότητες και τις ικανότητες άλλων, τρίτων μερών δηλαδή. Όταν δεν διαθέτουμε τη δυνατότητα ή και τις γνώσεις να διαχειριστούμε μια διαφορά ή ακόμη και μια υφέρπουσα ή πραγματική σύγκρουση καλούμε ειδικούς να διερευνήσουν το πρόβλημα και να προτείνουν τελική συμφωνία ανάμεσα στα αντιμαχόμενα μέρη. Είναι οι λεγόμενοι μεσολαβητές ή επιδιαιτητές . Αυτό βέβαια δεν γίνεται ανώδυνα. Απαιτεί χρόνο και χρήματα. Τα αρχικά διαπλεκόμενα μέρη σίγουρα χειροτερεύουν τη θέση τους πριν φτάσουν μέσω της επιδιαιτησίας σε μια αμοιβαία αποδεκτή λύση αφού , όπως τονίστηκε, ξοδεύουν χρήμα και χρόνο. Το χειρότερο είναι ότι οι σχέσεις ανάμεσα στους αντιμαχόμενους μάλλον χειροτερεύουν ή , παρά την εξεύρεση λύσης μέσω τρίτων, καταστρέφονται ανεπανόρθωτα. Είναι εμφανές λοιπόν ότι για να ικανοποιηθούν τελικά οι ανάγκες και των δύο μερών σε ικανοποιητικό βαθμό αλλά και για να διατηρηθούν προϋπάρχουσες σχέσεις η καλύτερη μέθοδος υπέρβασης διαφορών είναι η διαπραγμάτευση. Όταν μάλιστα το πλαίσιο των διαπραγματεύσεων είναι φιλικό πολλές φορές δεν αντιλαμβανόμαστε καν ότι βρισκόμαστε σε διαπραγμάτευση αφού αναλωνόμαστε από κοινού σε φιλικές συζητήσεις για την αντιμετώπιση των διάφορων προβλημάτων.
Γιατί άραγε η διαπραγμάτευση είναι η προτιμότερη μέθοδος επίλυσης των διαφορών; Καταρχήν στη διαπραγμάτευση και τα δύο μέρη έχουν , όχι ίσως στον ίδιο βαθμό πάντοτε, τον έλεγχο της διαδικασίας. Στη συνέχεια, αν το πλαίσιο διαπραγμάτευσης είναι σωστά δομημένο, η διαπραγμάτευση είναι δυνατό να ενδυναμώσει τις σχέσεις ανάμεσα στα δύο μέρη και να οδηγήσει σε αλληλοκατανόηση και αλληλοσεβασμό ιδιαίτερα αν επιθυμία των δύο μερών είναι η μακροχρόνια διατήρηση καλών μεταξύ τους σχέσεων.
Στη διαπραγμάτευση υπάρχει συνεχής αλληλεπίδραση και διάλογος ανάμεσα στα μέρη με πρόθεση την εξεύρεση λύσεων αμοιβαία επωφελών. Τα αμοιβαία ενδιαφέροντα διασταυρώνονται και οι λαμβάνονται οι πλέον επιτυχημένες αποφάσεις και λύσεις. Βέβαια εδώ πρέπει να τονιστεί με ιδιαίτερη έμφαση ότι η διαπραγμάτευση δεν είναι πραγματική διαπραγμάτευση όταν ένα από τα δύο μέρη δεν διαθέτει τη φυσική, πολιτική και ψυχική δύναμη να πει όχι, να αρνηθεί. Αυτή είναι μια κατάσταση απελπιστική και χωρίς καμία τύχη για αμοιβαία αποδεκτές λύσεις. Με άλλα λόγια δεν πρόκειται για διαπραγμάτευση….
---
Ο Γιώργος Μεντζελίδης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1957. Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες και Δημόσιο Δίκαιο στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου της Αθήνας. Ακολούθησαν σπουδές στο California State University, στο University of Redlands , στο Webster University και στο Windsor University. Ασχολήθηκε με θέματα επιχειρησιακής στρατηγικής και διαπραγμάτευσης, οργανωσιακής συμπεριφοράς και δομής εργασιακού περιβάλλοντος, ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναμικού και εφαρμογών τεχνικών on line και εξ αποστάσεως εκπαίδευσης.
Συγγραφικό έργο : 1984 Συστήματα Υγιεινής και Ασφάλειας στην Ελλάδα, 1985 Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση στις ΗΠΑ και τον Καναδά, 1990 Άρθρα και Δοκίμια, 1992 Ειδικός Εκπαιδευτικός Οδηγός Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης στις ΗΠΑ, 2000 Η νέα τεχνολογία στην εκπαίδευση ενηλίκων από απόσταση, 2008 το Management για μη ειδικούς, 2013 Τεχνική Διαπραγματεύσεων (για έκδοση). Έχει ρθρογραφήσει στο παρελθόν σε περιοδικά και εφημερίδες όπως Αντί, Oικονομία και Κοινωνία, Πολίτης κλπ ενώ είναι fellow member διεθνών οργανισμών και ινστιτούτων όπως το American Association of School Administrators , το American Institute of Management and Administration, το American Management Association και το British Institute of Administrative Management. Στην Ελλάδα συνεργάζεται ως ειδικός Σύμβουλος και Διευθυντής Διοίκησης και Ανάπτυξης διαφόρων εταιρειών ενώ οργανώνει και αναπτύσσει πολλούς ελληνικούς και διεθνείς εκπαιδευτικούς φορείς και Οργανισμούς. Συμμετέχει στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Πανεπιστημιακών Φορέων και Οργανισμών συνεργαζόμενος με Βρετανικά και Κυπριακά Πανεπιστήμια, Ινστιτούτα και εκπαιδευτικές εταιρείες. Κατά το διάστημα 2002 – 2005 εργάζεται ως Σύμβουλος Οργάνωσης και Ανάπτυξης του Κέντρου Προσωποκεντρικής Συμβουλευτικής και Ψυχολογικών Σπουδών Carl Rogers στην Αθήνα. Από το 2007 έως το 2010 ήταν Γενικός Γραμματέας του Δήμου Κορυδαλλού. Σήμερα είναι Γενικός Γραμματέας στο Δήμο Ζωγράφου ενώ παράλληλα ασχολείται με τα συστήματα οργάνωσης και ανάπτυξης μεθόδων διαδικτυακής ακαδημαϊκής και επαγγελματικής εκπαίδευσης . Είναι
καθηγητής management και Διαπραγματευτικής του Universidad Azteca http://www.univ-azteca.edu.mx/En/faculty/
στη Νότια Ευρώπη και αντιπρόσωπος του Scandinavian Art and Business Institute
του Γιώργου Μεντζελίδη
Μάρτιος 2013
Οι αντιθέσεις, οι διαφωνίες και οι συγκρούσεις είναι όχι πάντα βέβαια αλλά σίγουρα τις περισσότερες φορές ψυχοφθόρες και ζημιογόνες. Από την άλλη η διαπραγμάτευση είναι στοιχείο της ζωής. Ανοίγει τα περιθώρια ζωής. Σε όλη τη γη από τους πόλους μέχρι τον Ισημερινό οι άνθρωποι, τα έθνη, καλούνται να βρουν λύσεις , να δημιουργήσουν βιώσιμες συμφωνίες για να συνυπάρξουν. Σε αντίθετη περίπτωση υποφέρουν από τις δραματικές συνέπειες της έλλειψης συναίνεσης και διαλόγου. Έτσι σε κάθε περίπτωση που οι προσωπικές οι συλλογικές ανάγκες ομάδων οδηγούν σε έριδες και φιλονικίες παρουσιάζεται η ευκαιρία για διαπραγμάτευση. Ας μη ξεχνάμε ότι αυτό που εμείς έχουμε ανάγκη για να ικανοποιήσουμε τους στόχους μας είναι εν μέρει ή εξ ολοκλήρου ιδιοκτησία κάποιου άλλου. Τελικά οι συγκρούσεις είναι αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητας αλλά και της ιστορίας μας. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης είναι το καλύτερο μέσο για να διαπιστώσουμε κάτι τέτοιο. Είναι γεμάτο από ειδήσεις σχετικές με ατομικές και συλλογικές συγκρούσεις και τριβές.
Ας δούμε όμως τι είναι σύγκρουση και τι διαπραγμάτευση.
Σύγκρουση : πρόκειται για μια κατάσταση όπου δύο ή περισσότερα μέρη έχουν και εκδηλώνουν σε ένα κοινό πεδίο αναφοράς διαφορετικά ενδιαφέροντα ή αντιλήψεις.
Διαπραγμάτευση : είναι μια διαδικασία όπου τα δύο ή περισσότερα μέρη εκδηλώνουν έμπρακτα τη διάθεση να διακόψουν τη σύγκρουση και να συνάψουν μια αμοιβαία επωφελή συμφωνία.
Είναι γεγονός ότι ο αριθμός των συγκρουσιακών καταστάσεων που βιώνει ο άνθρωπος από την παιδική του ηλικία μέχρι το τέλος της ζωής του είναι πολύ μεγάλος. Ως ενήλικες αντιμετωπίζουμε συγκρούσεις που σχετίζονται με το οικογενειακό περιβάλλον και την προσπάθεια που καταβάλλουν μέλη της οικογένειας ή και απλών ζευγαριών να «ηγηθούν» και να επιβάλλουν συγκεκριμένες λύσεις και κατευθύνσεις. Δεν είναι λίγες οι φορές όπου οικογένειες οδηγούνται ακόμη και σε διάλυση επειδή ο ηγέτης της οικογένειας, αυτός δηλαδή ή αυτή που επέβαλε λύσεις και επιλογές, αστόχησε στις επιλογές αυτές γεγονός που επηρέασε αρνητικά την άλλη ή τις άλλες πλευρές. Χωρίς αμφιβολία οι συγκρούσεις που αντιμετωπίζουμε στον λεγόμενο παραγωγικό μας κύκλο και όχι μόνο είναι πολλές και ποικίλες.
Πως άραγε αντιμετωπίζουμε και πως προσπαθούμε να επιλύσουμε αυτές τις διαφορές; Πως ξεπερνάμε τις συγκρούσεις; Είναι γεγονός ότι όσο ενηλικιωνόμαστε, αυτό τουλάχιστον ισχύει για τη μεγάλη πλειοψηφία των ανθρώπων, μαθαίνουμε να μοιραζόμαστε, να συμμορφωνόμαστε σε κάποιους κανόνες ή ακόμη και να υποχωρούμε στην προσπάθειά μας να ικανοποιήσουμε προσωπικούς στόχους και επιδιώξεις. Πολύ συχνά για να αντιμετωπίσουμε δύσκολες καταστάσεις και να επιλύσουμε διαφορές, επανερχόμαστε στην κοινή λογική και ξεπερνούμε την προσωπική μας αντίληψη για τα πράγματα. Αυτές είναι βέβαια πρακτικές που μας οδηγούν σε αποδοχή και δικαιολόγηση καταστάσεων όχι όμως και στην κάλυψη πραγματικών αναγκών βάσει της δικής μας λογικής. Αν για παράδειγμα αφήσουμε το γείτονά μας να παρκάρει στο χώρο μας από τη μια αποφεύγουμε μια πιθανή σύγκρουση από την άλλη όμως η ανάγκη μας για παρκάρισμα του δικού μας αυτοκινήτου δεν ικανοποιείται.
Σε αρκετές περιπτώσεις η επίλυση των διαφορών και η άρση των συγκρούσεων εξαρτάται από τις δεξιότητες και τις ικανότητες άλλων, τρίτων μερών δηλαδή. Όταν δεν διαθέτουμε τη δυνατότητα ή και τις γνώσεις να διαχειριστούμε μια διαφορά ή ακόμη και μια υφέρπουσα ή πραγματική σύγκρουση καλούμε ειδικούς να διερευνήσουν το πρόβλημα και να προτείνουν τελική συμφωνία ανάμεσα στα αντιμαχόμενα μέρη. Είναι οι λεγόμενοι μεσολαβητές ή επιδιαιτητές . Αυτό βέβαια δεν γίνεται ανώδυνα. Απαιτεί χρόνο και χρήματα. Τα αρχικά διαπλεκόμενα μέρη σίγουρα χειροτερεύουν τη θέση τους πριν φτάσουν μέσω της επιδιαιτησίας σε μια αμοιβαία αποδεκτή λύση αφού , όπως τονίστηκε, ξοδεύουν χρήμα και χρόνο. Το χειρότερο είναι ότι οι σχέσεις ανάμεσα στους αντιμαχόμενους μάλλον χειροτερεύουν ή , παρά την εξεύρεση λύσης μέσω τρίτων, καταστρέφονται ανεπανόρθωτα. Είναι εμφανές λοιπόν ότι για να ικανοποιηθούν τελικά οι ανάγκες και των δύο μερών σε ικανοποιητικό βαθμό αλλά και για να διατηρηθούν προϋπάρχουσες σχέσεις η καλύτερη μέθοδος υπέρβασης διαφορών είναι η διαπραγμάτευση. Όταν μάλιστα το πλαίσιο των διαπραγματεύσεων είναι φιλικό πολλές φορές δεν αντιλαμβανόμαστε καν ότι βρισκόμαστε σε διαπραγμάτευση αφού αναλωνόμαστε από κοινού σε φιλικές συζητήσεις για την αντιμετώπιση των διάφορων προβλημάτων.
Γιατί άραγε η διαπραγμάτευση είναι η προτιμότερη μέθοδος επίλυσης των διαφορών; Καταρχήν στη διαπραγμάτευση και τα δύο μέρη έχουν , όχι ίσως στον ίδιο βαθμό πάντοτε, τον έλεγχο της διαδικασίας. Στη συνέχεια, αν το πλαίσιο διαπραγμάτευσης είναι σωστά δομημένο, η διαπραγμάτευση είναι δυνατό να ενδυναμώσει τις σχέσεις ανάμεσα στα δύο μέρη και να οδηγήσει σε αλληλοκατανόηση και αλληλοσεβασμό ιδιαίτερα αν επιθυμία των δύο μερών είναι η μακροχρόνια διατήρηση καλών μεταξύ τους σχέσεων.
Στη διαπραγμάτευση υπάρχει συνεχής αλληλεπίδραση και διάλογος ανάμεσα στα μέρη με πρόθεση την εξεύρεση λύσεων αμοιβαία επωφελών. Τα αμοιβαία ενδιαφέροντα διασταυρώνονται και οι λαμβάνονται οι πλέον επιτυχημένες αποφάσεις και λύσεις. Βέβαια εδώ πρέπει να τονιστεί με ιδιαίτερη έμφαση ότι η διαπραγμάτευση δεν είναι πραγματική διαπραγμάτευση όταν ένα από τα δύο μέρη δεν διαθέτει τη φυσική, πολιτική και ψυχική δύναμη να πει όχι, να αρνηθεί. Αυτή είναι μια κατάσταση απελπιστική και χωρίς καμία τύχη για αμοιβαία αποδεκτές λύσεις. Με άλλα λόγια δεν πρόκειται για διαπραγμάτευση….
---
Ο Γιώργος Μεντζελίδης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1957. Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες και Δημόσιο Δίκαιο στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου της Αθήνας. Ακολούθησαν σπουδές στο California State University, στο University of Redlands , στο Webster University και στο Windsor University. Ασχολήθηκε με θέματα επιχειρησιακής στρατηγικής και διαπραγμάτευσης, οργανωσιακής συμπεριφοράς και δομής εργασιακού περιβάλλοντος, ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναμικού και εφαρμογών τεχνικών on line και εξ αποστάσεως εκπαίδευσης.
Συγγραφικό έργο : 1984 Συστήματα Υγιεινής και Ασφάλειας στην Ελλάδα, 1985 Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση στις ΗΠΑ και τον Καναδά, 1990 Άρθρα και Δοκίμια, 1992 Ειδικός Εκπαιδευτικός Οδηγός Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης στις ΗΠΑ, 2000 Η νέα τεχνολογία στην εκπαίδευση ενηλίκων από απόσταση, 2008 το Management για μη ειδικούς, 2013 Τεχνική Διαπραγματεύσεων (για έκδοση). Έχει ρθρογραφήσει στο παρελθόν σε περιοδικά και εφημερίδες όπως Αντί, Oικονομία και Κοινωνία, Πολίτης κλπ ενώ είναι fellow member διεθνών οργανισμών και ινστιτούτων όπως το American Association of School Administrators , το American Institute of Management and Administration, το American Management Association και το British Institute of Administrative Management. Στην Ελλάδα συνεργάζεται ως ειδικός Σύμβουλος και Διευθυντής Διοίκησης και Ανάπτυξης διαφόρων εταιρειών ενώ οργανώνει και αναπτύσσει πολλούς ελληνικούς και διεθνείς εκπαιδευτικούς φορείς και Οργανισμούς. Συμμετέχει στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Πανεπιστημιακών Φορέων και Οργανισμών συνεργαζόμενος με Βρετανικά και Κυπριακά Πανεπιστήμια, Ινστιτούτα και εκπαιδευτικές εταιρείες. Κατά το διάστημα 2002 – 2005 εργάζεται ως Σύμβουλος Οργάνωσης και Ανάπτυξης του Κέντρου Προσωποκεντρικής Συμβουλευτικής και Ψυχολογικών Σπουδών Carl Rogers στην Αθήνα. Από το 2007 έως το 2010 ήταν Γενικός Γραμματέας του Δήμου Κορυδαλλού. Σήμερα είναι Γενικός Γραμματέας στο Δήμο Ζωγράφου ενώ παράλληλα ασχολείται με τα συστήματα οργάνωσης και ανάπτυξης μεθόδων διαδικτυακής ακαδημαϊκής και επαγγελματικής εκπαίδευσης . Είναι
καθηγητής management και Διαπραγματευτικής του Universidad Azteca http://www.univ-azteca.edu.mx/En/faculty/
στη Νότια Ευρώπη και αντιπρόσωπος του Scandinavian Art and Business Institute
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου