Η Κύπρος ανοίγει το κουτί της Πανδώρας

Η απόφαση για το «κούρεμα» των κυπριακών καταθέσεων που έλαβε το Eurogroup την περασμένη Παρασκευή παίρνει διαστάσεις πολύ πέραν αυτών που είχαν στο μυαλό τους οι εμπνευστές της.

Στην προσπάθειά τους να επιλύσουν το πρόβλημα της Κύπρου, η οποία αντιπροσωπεύει το 0,2% του ΑΕΠ της ευρωζώνης, οι Ευρωπαίοι και κυρίως οι Γερμανοί πιάστηκαν για μία ακόμη φορά ιστορικά αδιάβαστοι. Η εμμονή τους στο να τιμωρούν όσα κράτη-μέλη βγαίνουν εκτός της γραμμής των πολιτικών τους παραβλέπει συνθήκες και παράγοντες έξω από τα σύνορα της ευρωπαϊκής ένωσης.

Είναι προφανές ότι οι ευρωπαίοι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης, τη δραματική νύχτα της Παρασκευής προς Σάββατο 16 Μαρτίου είχαν κατά νου μόνο το πώς θα συμμαζέψουν το υπερτροφικό τραπεζικό σύστημα της Κύπρου τιμωρώντας τους καταθέτες, Κύπριους και ξένους, κυρίως Ρώσους. Πιθανότατα να στάθμισαν τις αντιδράσεις της Μόσχας η οποία δεν θα ήθελε να παραδεχτεί εμπράκτως ότι πολίτες της ξεπλένουν χρήμα στη Λευκωσία και θα δεχόταν σχεδόν αγόγγυστα το χαράτσι. Σίγουρα σκόπευσαν στο πως θα εξασφαλίσουν, μακροπρόθεσμα, πάτημα στα οικόπεδα με τους υδρογονάνθρακες. Πέραν τούτων όμως ουδέν. Λες και αυτές τις δραματικές ώρες να ξέχασαν εντελώς την ίδια την ουσία της Παγκοσμιοποίησης αλλά και της «θεωρίας του Χάους», το πέταγμα της πεταλούδας και τις καταιγίδες στο Πεκίνο…

Αυτό που ξεκίνησε ως απλό κλάδεμα ενός αδύναμου κρίκου έγινε βαριά τσεκουριά σε έναν από τους βασικούς πυλώνες του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος που οι ίδιοι συνέβαλαν στην οικοδόμησή του: την ασφάλεια των τραπεζικών καταθέσεων. Χαρακτηριστική είναι η αντίδραση του εκπροσώπου της Βραζιλίας στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο Πάουλο Νογκέιρα Μπατίστα: «Έμεινα έκπληκτος και άφωνος από αυτήν την ανακοίνωση. Το πρόβλημα με αυτού του είδους τα μέτρα είναι ότι αυτό τιμωρεί τους ανθρώπους που αποφάσισαν να κρατήσουν τα χρήματά τους στην χώρα και ότι αυτό μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά άδικο».

Ο Μπατίστα, εκπρόσωπος της Βραζιλίας και άλλων 10 χωρών στο διοικητικό συμβούλιο του ΔΝΤ επεσήμανε τους κινδύνους οικονομικών αναταράξεων που δημιουργεί ένα τέτοιο μέτρο. «Αυτό μπορεί να έχει ένα αποτέλεσμα διάχυσης επειδή είναι η πρώτη φορά από τότε που ξεκίνησε η κρίση στην ευρωζώνη που στρέφονται στους καταθέτες».

Μάλλον αργά διαπίστωσε ακόμη και ο μυωπικός πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισλεμπλουμ ότι κατάσταση της Κύπρου  «αποτελεί συστημικό κίνδυνο, όπως αποδείχθηκε αυτές τις τελευταίες ημέρες, και πρέπει να εργαστούμε για ένα πρόγραμμα που θα βάλει τέλος σ' αυτό τον κίνδυνο». Επιμένοντας όμως στη «συνεισφορά» των καταθετών!

Το «Κουτί της Πανδώρας»

Οι επιπλοκές που δημιουργεί η ιστορική πλέον απόφαση του Eurogroup, ανεξάρτητα από την τύχη της Κύπρου, παραμένουν αστάθμητες καθώς φαίνεται ότι άνοιξε το «Κουτί της Πανδώρας». Κι αυτό γιατί οι βορειοευρωπαϊκές εμμονές δεν υπολόγησαν μία σειρά από ζητήματα γεωστρτατηγικών ισορροπιών.

Πρώτα απ’ όλα «ξέχασαν» τι άλλο είναι η Κύπρος πέραν ενός φορολογικού παραδείσου ή ενός «πλυντηρίου βρόμικου χρήματος. «Ξέχασαν» ότι η διχοτομημένη από την τουρκική εισβολή Κύπρος, βρίσκεται στην καρδιά της Μέσης Ανατολής η οποία βράζει ακόμη από την «Αραβική Ανοιξη» αλλά και δίπλα στη Συρία όπου επικρατεί το χάος. «Ξέχασαν» ότι το αίμα των κυπρίων είναι ακόμη νωπό στη μνήμη τους και υπαγορεύει άλλες αντοχές και αντιστάσεις μπροστά στην οποιαδήποτε απειλή ή ακόμη και προσβολή της κυριαρχίας της.

Δεύτερον, αγνόησαν ή έγραψαν στα παλαιότερα των υποδυμάτων τους, τις ίδιες τις ΗΠΑ και το ρόλο τους, μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής. Οι αμερικανοί το τελευταίο που θέλουν είναι μια «τρικλοποδιά» στα σχέδιά τους τη στιγμή μάλιστα που βρίσκονται στη φάση επαναπροσδιορισμού τους με σταδιακή απεμπλοκή τόσο από το Ιράκ και το Αφγανιστάν όσο και από τη Σαουδική Αραβία καθώς για πρώτη φορά ξεκινάει η απεξάρτησή της από τα αραβικά πετρέλαια. Απεξάρτηση που όμως δεν σημαίνει ότι αποχωρεί από την σκακιέρα αφήνοντας άλλους να παίξουν το δικό τους παιχνίδι ελεύθερα.

Πέραν των δηλώσεων Μπερνάκι με τις οποίες οι ΗΠΑ εκφράζουν την ανησυχία τους για τη μετάδοση της κρίσης σε ολόκληρη τη δυτική οικονομία και όχι μόνο, οι αμερικανοί δεν έχουν πει ακόμη την τελευταία τους λέξη. Εχοντας εμπλακεί σε τρεις πολέμους από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 μέχρι σήμερα, μελετούν καλύτερα τις κινήσεις τους. Το σίγουρο είναι ότι η Ουάσιγκτον μελετά καλύτερα τα δεδομένα από ότι το Βερολίνο και οι Βρυξέλλες με το βλέμμα στραμμένο τόσο στη Μόσχα όσο και στο Πεκίνο. Και όχι λόγω του «θεωρήματος της πεταλούδας».

Ανάπτυξη, λεηλασία ή πόλεμος

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες προσπαθώντας να πετσοκόψουν το δέντρο –την Κύπρο- βάζουν φωτιά στο δάσος ξεχνώντας έναν βασικό, σχεδόν αρχετυπικό κανόνα των κοινωνιών από την εποχή των σπηλαίων μέχρι σήμερα. Τον θυμίζει ο Ζακ Αταλί στο βιβλίο του «Παγκόσμια κατάρρευση σε δέκα χρόνια;» (εκδ. Παπαδόπουλος): «Ο παγκόσμιος πλούτος, οι πηγές χρηματοδότησης ενός κράτους είναι είτε η ανάπτυξη είτε η λεηλασία είτε ο πόλεμος».

Η Ευρώπη αδυνατεί να δώσει λύσεις ανάπτυξης όχι μόνο στην Κύπρο αλλά και σε όλα τα κράτη –πλην Γερμανίας- που την συναποτελούν. Την περασμένη Παρασκευή επέλεξε τη λύση της λεηλασίας.

Αν αποτύχει και αυτή μένει η τρίτη λύση...

Φαίνεται ότι δεν το έχουν συνειδητοποιήσει ακόμη. Ή μήπως το έχουν; Τουλάχιστον οι Γερμανοί;