Ποιός θα πληρώσει το κόστος της ενημέρωσης;

Με αυτό το ερώτημα κλείνει άλλο ένα από τα ενδιαφέροντα, σε σχέση με τα ΜΜΕ, ποστ του πάντα καλού Metablogging.gr (Άσχημα νέα για τις ειδήσεις).

Η ερώτηση είναι κρίσιμη.

Δεν ξέρω όμως αν έχει απάντηση.

Θα το πω αλλιώς: μετά από χρόνια ενασχόλησης με το θέμα και μέσα από ατέλειωτα σε αριθμό κείμενα, ιστορικά και οικονομικά που έχω διαβάσει, τείνω να καταλήξω πως το ερώτημα "Ποιός θα πληρώσει το κόστος της ενημέρωσης;" ή απάντηση του οποίου έχει αναχθεί σε κάτι σαν τη "Φιλοσοφική Λίθο" για την επιβίωση των ΜΜΕ και της Δημοσιογραφίας, απλά δεν έχει κανένα απολύτως νόημα. Και ποτέ δεν είχε στην πραγματικότητα...

Από την εποχή των πρώτων "εφημερίδων", των Acta Publica και Acta Diurna, που ξεκίνησαν την κυκλοφορία τους εκεί προς τα τέλη της Δημοκρατίας της Ρώμης, ως μονόφυλλα τα οποία ενημέρωναν τους Ρωμαίους πολίτες, έως την Journal de Paris (1777) την πρώτη καθημερινή εφημερίδα επικαιρότητας και από την "Εφημερίς" των Μαρκίδων-Πούλιου, το 1790, στη Βιέννη μέχρι και την πιο πρόσφατη ελληνική εφημερίδα του 2009, ΠΟΤΕ, μα ΠΟΤΕ των ΠΟΤΩΝ, η ενημέρωση δεν κάλυψε το (όποιο) κόστος της. Πολύ δε περισσότερο, δεν έφερε κέρδη πάνω από το κόστος.

Να ξηγιόμαστε για να μην παρεξηγιόμαστε:

Ποτέ κανένα Μέσο και μαζί κανένας Εκδότης δεν έβγαλε περισσότερα από όσα έβαλε για την ΚΥΡΙΑ δραστηριότητά του: την Ενημέρωση!

Μπορεί να έβγαλε κέρδη και να τροφοδοτούσε την εφημερίδα του με μέρος τους, επειδή είχε τυπογραφείο που παράλληλα τύπωνε άλλα έντυπα, βιβλία, χάρτες κτλ κτλ

Μπορεί να έβγαλε κέρδη επειδή έτσι υποστήριζε άλλες επιχειρήσεις του διαφημίζοντας έτσι τα προϊόντα τους.

Μπορεί να έβγαλε ξεπλένοντας χρήμα.

Μπορεί να έβγαλε από χιλιάδες άλλες πηγές και με χιλιάδες άλλους τρόπους που συνδέονταν έμμεσα με την Ενημέρωση.

Οχι όμως από το ίδιο το "προϊόν" της Ενημέρωσης, δηλαδή τις ειδήσεις, τα άρθρα και την υπόλοιπη δημοσιογραφική ύλη.

Ετσι λοιπόν το να ψάχνουμε σήμερα ένα "νέο μοντέλο" που να αντικαταστήσει ένα παλιό το οποίο δεν ...υπήρξε ποτέ είναι το πρώτο λάθος.

Το δεύτερο λάθος -και πιο σημαντικό- το διέπραξα μόλις προ ολίγου ονόμασα τα στοιχεία της Ενημέρωσης "προϊόντα".

Εμ, δεν είναι!

Ποτέ δεν ήσαν!

Τι σόι προϊόν είναι δηλαδή το να σου γράψω ή να σου πω οτι χθες το βράδυ έβαλαν βόμβα έξω από τη Βουλή;

Ποιος το παρήγαγε αυτό το προϊόν και τι κόστος είχε;

Κι όπως πολύ σωστά είχε πει ο Πάσχος Μανδραβέλης στην Ημερίδα της ΕΣΗΕΜΘ για τα "Νέα Μέσα και τη Δημοσιογραφία", τον περασμένο Δεκέμβριο: "Από πότε η κυρα Κούλα που έλεγε στις γειτόνισσες τα "νέα του χωριού" ζήτησε χρήματα γι' αυτά; Ποιος θεώρησε πως αυτά τα νέα ήταν προϊόντα; Αλλά και ακόμη, ζήτησε ποτέ λεφτά ο Νεύτονας επειδή ανακάλυψε το νόμο της βαρύτητας; Ο Κολόμβος επειδή ανακάλυψε την Αμερική;".

Και προσέξτε, τα λέει αυτά ένας άνθρωπος -ο Πάσχος- που θεωρητικά θα μπορούσε να πει κάποιος άσχετος πως "βλέπει παντού προϊόντα, κόστη και κέρδη".

Αμ δε!

Ο Μανδραβέλης μπορεί να πιστεύει στην ελεύθερη οικονομία όμως ανόητος δεν είναι. Βλέπει αυτό που εμείς -οι ταχαμ' δήθεν αριστεροί- δεν βλέπουμε: πως δεν μπορούν ΟΛΑ τα πράγματα να αναχθούν σε οικονομικά μοντέλα.

Αν νομίζει πάλι Μέρντοχ οτι μπορεί να βρει τρόπο να βγάλει χρήμα από τις ειδήσεις χρεώνοντας τους χρήστες, με γεια του με χαρά του αλλά μάλλον βαθιά νυχτωμένος είναι!

Αν το ίδιο νομίζουν κάποιοι νεόκοποι εκδότες που εξαγοράζουν εφημερίδες ή επίσης είναι βαθιά νυχτωμένοι ή κάτι ΑΛΛΟ έχουν κατά νου να κάνουν! Πάντως όχι να ενισχύσουν την Ενημέρωση.

Παρ' όλα αυτά ας μην εγκαταλείψουμε το ερώτημα ακόμη κι αν δεν έχει άμεση ισχύ άρα και απάντηση... Τουλάχιστον όχι ολόκληρο.

Ας κρατήσουμε το πανάρχαιο: Ποιος πληρώνει; Σκέτο!

Πληρώνει αυτός που έχει ανάγκη κάτι το οποίο δεν μπορεί να βρει ή να παράξει ο ίδιος!

Πληρώνει αυτός που αν δώσει δύο ευρώ, θα βγάλει τρία ευρώ από αυτό που απόκτησε!

Πληρώνει αυτός που ...πληρώνει "για τα μάτια που αγαπά!".

Το τέλος των εφημερίδων, των ΜΜΕ αλλά και της ίδιας της Δημοσιογραφίας θα έλθει αν δεν βρούμε αυτούς τους τρεις τύπους που θα πληρώσουν!

Το ΠΩΣ θα πληρώσουν είναι μια τεχνική λεπτομέρεια.

Στο ΓΙΑ ΤΙ θα πληρώσουν είναι η ουσία! Δηλαδή το Περιεχόμενο (της απάντησης και της λύσης)