Πρωταγωνιστής

Λένε πως καλός δημοσιογράφος είναι αυτός που δεν θα μπορούσε να κάνει τίποτα άλλο εκτός από το να είναι δημοσιογράφος. Αυτός που δεν θα μπορούσε να ζήσει χωρίς να ψάχνεις διαρκώς να βρει απαντήσεις και που ζει λόγω περιέργειας. Να τον τρώει το «σαράκι» της δημοσιογραφίας. Να μην αφήνει πέτρα πάνω σε πέτρα προκειμένου να βρει την πληροφορία. Ο Σταύρος Θεοδωράκης ανήκει σε αυτή την ιδιαίτερη και σπάνια, στις μέρες μας, κατηγορία δημοσιογράφων.

Μίλησε στον ΑΝεμο για το περιοδικό ARREN... Και ιδού τι είπαμε:

Δημοσιογραφία: σαράκι ή θα μπορούσες να ζήσεις και χωρίς αυτήν; Εχεις πει ποτέ «τα παρατάω, βαρέθηκα, τι δουλειά έχω εγώ μ’ αυτή τη δουλειά»;

Η δημοσιογραφία για μερικούς είναι το δυσκολότερο επάγγελμα στον κόσμο. Για μένα είναι το καλύτερο. Ακόμη και όταν ξενυχτώ κοιτώντας το ταβάνι δεν έχω πει ποτέ «τα παρατάω». Αν το είχα σκεφθεί άλλωστε θα το είχα κάνει.

Γιατί έγινες δημοσιογράφος;

Για να ερευνώ όλα αυτά που οι άλλοι προσπερνούν. Στη γειτονιά που μεγάλωσα υπήρχε ένα μικρό έρημο σπίτι στο κέντρο ενός μεγάλου οικοπέδου. Ήταν το μέρος που περιεργαζόμουν συνεχώς. Έψαχνα να βρω την ιστορία του. Γιατί ερήμωσε, πως ήταν παλιότερα η ζωή εκεί; Νομίζω ήταν τα πρώτα δημοσιογραφικά μου ερωτήματα.

Υπάρχει κάτι για το οποίο ΔΕΝ είσαι περίεργος;

Όχι. Νομίζω ότι εάν πάψεις να ρωτάς, παύεις να είσαι δημοσιογράφος. Και αν αρχίσεις να πιστεύεις, επίσης παύεις να είσαι δημοσιογράφος. Ο δημοσιογράφος είναι ένας άπιστος ο οποίος συνεχώς ρωτάει.

Στις ημέρες μας… Τι ΔΕΝ είναι πληροφορία;

Πληροφορία δεν είναι οι διάλογοι των πολιτικών στα δελτία ειδήσεων. Δεν είναι επίσης οι μονόλογοι των δημοσιογράφων που τη μία μέρα είναι πυροσβέστες και την άλλη μέρα είναι πολιτικοί αναλυτές ή οικονομολόγοι. Γενικότερα πληροφορία δεν είναι το 80% της τηλεοπτικής ενημέρωσης.

Και τι είναι πληροφορία;

Πληροφορία είναι η λεπτομέρεια. Εκεί κρύβεται ο διάβολος αλλά και η ευτυχία. Αν δεν σκαλίζεις, αν δεν αμφισβητείς δεν φτάνεις ποτέ στην αληθινή πληροφορία.

Βλέπεις να έρχεται το τέλος των εντύπων (εφημερίδων και περιοδικών) όπως προοιωνίζεται από κάποιους;

Όχι, το έντυπο θα υπάρχει πάντα. Άλλωστε με το ίντερνετ δεν μπορείς να κυνηγήσεις μια μύγα. Άρα χρειάζεσαι μια εφημερίδα ή ένα περιοδικό. Τα έντυπα λοιπόν θα υπάρχουν όσο υπάρχουν μύγες. Μπορεί να μειώνεται η επιρροή τους αλλά δε θα νικηθούν ποτέ.

Η τηλεόραση τελειώνει όπως την ξέρουμε σήμερα;

Η τηλεόραση είναι ένας γαλαξίας. Υπάρχει κάθε είδους δημοσιογραφία και κάθε είδους ψυχαγωγία στην τηλεόραση. Πιστεύω η τηλεόραση θα συνεχίσει να είναι και για την γενιά μου αλλά και για την επόμενη γενιά το λαϊκότερο και μαζικότερο μέσο ενημέρωσης και ψυχαγωγίας. Το κακό είναι ότι για την πλειοψηφία του δικού μας λαού η τηλεόραση είναι και το μόνο μέσο ψυχαγωγίας και ενημέρωσης.

Αν ξεκινούσες τώρα τη δημοσιογραφία τι διαφορετικό θα έκανες;

Δε νομίζω να έκανα τίποτα διαφορετικό. Δεν έχω περάσει άσχημα και δεν έχω οδηγηθεί σε αδιέξοδα οπότε μάλλον τις ίδιες επιλογές θα έκανα και τα ίδια λάθη. Ίσως αν ήμουν ξανά νέος να προσπαθούσα να μάθω 2-3 ξένες γλώσσες. Να προχωράω στη Κίνα ή στην Κούβα και να μπορώ να συνεννοούμαι.

Έχεις αισθανθεί ποτέ ότι εκπομπές σαν τους «Πρωταγωνιστές», τον «Εξάντα» αλλά και άλλες, λειτουργούν και λίγο ως άλλοθι για μια τηλεόραση που είναι γεμάτη σκαρταδούρα και ριάλιτι;

Υπάρχουν κι άλλα πράγματα στην τηλεόραση που έχουν ενδιαφέρον. Ας πούμε η ελληνική τηλεόραση δημιούργησε ωραία σήριαλ. Τα τελευταία χρόνια όντως η τηλεόραση παραχωρεί όλο και περισσότερο χώρο στα υποπροϊόντα. Η κρίση στην διαφημιστική αγορά και η πληθώρα των καναλιών επιταχύνει τον κατήφορο. Όλοι αναζητούν φτηνό πρόγραμμα που να παράγεται γρήγορα και καταναλώνεται εύκολα. Αλλά και οι πολίτες έχουν τις ευθύνες του. Δεν είναι όσο θα μπορούσαν απαιτητικοί.

Αληθεύει ότι στην δημοσιογραφική σου ομάδα συμμετέχουν κυρίως γυναίκες;

Όντως έχουν την πλειοψηφία. Είναι ωραίο να δουλεύεις με γυναίκες. Είσαι συνεχώς σε εγρήγορση.

Υπάρχει αυτό που λένε «δημοσιογραφία των πολιτών» και σε ποιο βαθμό μπορεί να υποκαταστήσει τη δημοσιογραφία των επαγγελματιών δημοσιογράφων;

Η δημοσιογραφία είναι μια πολύ σκληρή δουλειά που για να την εξασκήσεις σωστά πρέπει να αρνηθείς βασικά χαρακτηριστικά του πολίτη. Ο κόσμος έχει δικαίωμα να παθιάζεται ας πούμε. Ο δημοσιογράφος δεν έχει δικαίωμα να παθιάζεται, ούτε να φοβάται, ούτε να πανικοβάλλεται. Ένας πολίτης ψηφίζει. Εγώ αναρωτιέμαι αν ο δημοσιογράφος πρέπει να ψηφίζει. Πιστεύω ότι σε έναν «άλλο κόσμο» οι δημοσιογράφοι δεν θα έπρεπε να ψηφίζουν. Ούτε μπορούν να πηγαίνουν στο γήπεδο και να φωνάζουν, ούτε να κάνουν τον σταυρό τους δημοσίως. Ο σωστός δημοσιογράφος είναι ένας άνθρωπος χωρίς ταυτότητα άρα οι πολίτες με ταυτότητα δεν μπορούν να είναι δημοσιογράφοι.

Τι θα είναι το www.protagon.gr;

Θα είναι ένας δικτυακός τόπος όπου δημοσιογράφοι και πολίτες που έχουν αναγνωρισθεί για το ενδιαφέρον των απόψεων τους, θα γράφουν και θα μιλούν επί παντός του επιστητού. Και κυρίως για τα σοβαρά πράγματα που γίνονται γύρω μας και ίσως και λίγο παραπέρα και δεν τα αντιλαμβανόμαστε. Το protagon.gr θα προβάλουμε ιστορίες για να σκεφτόμαστε διαφορετικά. Σε μια εποχή που όλα έχουν ειπωθεί, εμείς λέμε «αυτά δεν έχουν ειπωθεί».

Free-papers, freeinternet. Πως και για πόσο μπορεί να επιζήσει η δημοσιογραφία με το “όλα free”;

Δεν είναι ακριβώς δωρεάν γιατί όλα αυτά τα «μέσα» τα πληρώνει η αγορά οπότε εμμέσως ο πολίτης δια των προϊόντων που επιλέγει, «ανταμείβει» το σάιτ ή το free press που τα προβάλλει. Ειδικά για το ίντερνετ ζούμε ακόμη την «εποχή της γνωριμίας». Είμαστε ακόμη στο παγκάκι και ανταλλάσουμε φιλιά. Όσο προχωράει αυτή η σχέση τόσο τα σημαντικά μέρη του ίντερνετ θα «κλειδώνονται» και για να τα ξεκλειδώσεις θα πρέπει να πληρώσεις. Σε μερικά χρόνια δηλαδή το ίντερνετ δε θα είναι δωρεάν.

Μετανάστες: έζησες μαζί τους, έχεις κάνει θέματα και ρεπορτάζ. Το πρόβλημα μεγάλο και για τους ίδιους και για την ελληνική κοινωνία. Λύνεται; Και πως;

Η νέα μετανάστευση από την Ασία και την Αφρική είναι ίσως το μεγαλύτερο πρόβλημα και ταυτόχρονα η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει ο «δυτικός» κόσμος. Μπορεί εν θερμώ πέρσι τον Δεκέμβρη να ειπώθηκαν πολλά για τη βία της αστυνομίας απέναντι στους νέους, αλλά αυτοί που βιώνουν τη βία στον κόσμο μας, κι όχι μόνο την κρατική βία αλλά και την βία του εργοδότη που δεν ασφαλίζει, τη βία της ρατσιστικής ματιάς, είναι οι μετανάστες και οι πρόσφυγες. Και θα πρέπει οι σκεπτόμενοι πολίτες να δουν πως η «νέα κοινωνία μας» θα χτισθεί με τους ξένους «μέσα» και όχι με τους ξένους «έξω». Δεν μπορούμε να γίνουμε φρούριο αλλά δεν μπορούμε να αντιμετωπίζουμε την μετανάστευση με φιλανθρωπικές γενικότητες. Αυτός ο κόσμος δε μας ανήκει αλλά για να συνεχίσει να ευημερεί πρέπει να αποφασίσουμε σε ποιους ανήκει.

Είμαστε ρατσιστές;

Ένας λαός ο οποίος έχει μεγαλώσει μαθαίνοντας ότι είναι ο περιούσιος που έχει πάντα δίκαιο - ακόμα και οι πόλεμοι του ήταν πάντα επιβεβλημένοι - δεν μπορεί παρά να είναι επιρρεπής στο ρατσισμό. Δεν ήμασταν ρατσιστές γιατί δεν είχαμε πολλούς φτωχούς ξένους. Τόσα χρόνια κάναμε εξαγωγή φτώχιας. Τώρα που κάνουμε «εισαγωγή» οι ρατσιστικές συμπεριφορές θα ενταθούν. Η λύση σ’ αυτό είναι μία: Όλοι – από τα βιβλία ιστορίας, μέχρι τη δημοσιογραφία και τη πολιτική- να αντιμετωπίζουμε τους ξένους ρωτώντας τον εαυτό μας «κι αν ήμουν εκείνος», «κι αν ήμουν εκείνη;».

Μεγάλωσες σε μια από τις πιο γνήσιες λαϊκές συνοικίες της Δυτικής Αθήνας. Η απόσταση από την «καλή» Αθήνα όπου πλέον είναι και το εστιατόριο Αλάτσι - πίσω από το Χίλτον - ήταν μεγάλη ή ήταν «ένα τσιγάρο δρόμος»;

Είναι ωραίο να πηδάς τον φράκτη. Μεγάλωσα στην Αγία Βαρβάρα και για πολλά χρόνια δεν ήξερα που πέφτει το κέντρο της Αθήνας. Για μας πρωτεύουσα ήταν το Αιγάλεω, η Νίκαια. Τώρα σ’ ότι αφορά το Αλάτσι, ήτανε μια ιδέα δική μου και μερικών φίλων μου να φέρουμε το αληθινό φαγητό της Κρήτης στην Αθήνα. Ήταν ένα στοιχημα που όλοι έλεγαν ότι θα χάσουμε γιατί δεν είχαμε εμπειρία και όλοι έχουν παραδεχτεί ότι το ‘χουμε κερδίσει.

Έχεις για το ίδιο βράδυ δύο προσκλήσεις: η μία είναι για μια εκδήλωση στο Μέγαρο Μουσικής με προσωπικότητες που εκτιμάς και η άλλη για ένα τσιγγάνικο γλέντι. Ποια από τις δύο θα αποδεχτείς με μεγαλύτερη χαρά;

Όλα χωράνε στη ζωή. Τουλάχιστον στη δική μου. Αν αναφέρεστε σε δεξιώσεις, βρίσκω πάντα τρόπο να μην είμαι εκεί. Αλλά νομίζω ότι ένας δημοσιογράφος πρέπει και σε αυτό ακόμη να μην είναι μεροληπτικός. Και στο Μέγαρο γίνονται σημαντικά πράγματα και στους καταυλισμούς. Το θέμα είναι να ξέρεις τους δρόμους που οδηγούν σε όλες τις πλευρές της ζωής.

Τι είναι ποιότητα ζωής;

Να ξυπνάς ορεξάτος το πρωί και να κοιμάσαι χορτάτος το βράδυ. Δύο στις τρεις μέρες το πετυχαίνω.

Τηλεοπτικές εκπομπές, άρθρα στην εφημερίδα «Τα Νεα», εστιατόριο Αλάτσι, τώρα και το site. Πόσες ώρες έχει η μέρα σου και πόσες από αυτές ανήκουν στον Σταύρο και στους αγαπημένους του;

Η μέρα μου έχει περίπου 60 ώρες. Έχω ανακαλύψει έναν πρωτότυπο τρόπο να διευρύνω τον χρόνο και αν ποτέ βρεθώ σε ανάγκη θα πουλήσω την εφεύρεση μου. Προς το παρόν την χρησιμοποιώ μόνο για μένα και έτσι δεν παραμελώ καμία από τις βασικές επιλογές της ζωής μου.

Ποιο είναι το μυστικό της ψυχραιμίας ;

Πρώτον να σκέφτεσαι ότι η ζωή είναι μικρή, δεύτερον να σκέφτεσαι ότι κι ο άλλος μπορεί να έχει δίκαιο και τρίτον να σκέφτεσαι ότι όλα, εκτός απ’ τον θάνατο, μπορούν να διορθωθούν.

Αν έκανες θέμα ντοκιμαντέρ τη ζωή σου τι τίτλο θα έβαζες;

Δε θα έκανα ντοκιμαντερ τη ζωή μου γιατί δε θα ήμουνα δίκαιος. Θα ήταν ένα ωραιοποιημένο ντοκιμαντέρ. Αλλά για τις ανάγκες της συζήτησης θα σου έλεγα ότι θα προσπαθούσα να κάνω τίτλο μια «συμβουλή» του Δαλάϊ Λάμα που θέλει τους ανθρώπους «ευτυχισμένους και χρήσιμους».

info

Ο Σταύρος Θεοδωράκης γεννήθηκε το 1963 σε ένα χωριό των Χανίων. Μεγάλωσε στην Αγία Βαρβάρα κοντά στο Αιγάλεω. Ξεκίνησε την δημοσιογραφία το 1984. Έχει συνεργασθεί με εφημερίδες («Ελευθεροτυπία», «Βήμα» κ.α), περιοδικά και ραδιοσταθμούς («Κανάλι 15» , «902», «Σκάι» κ.α). Επί μία διετία (‘85-‘87) ασχολήθηκε με την επιμόρφωση των Ρομ (τσιγγάνων ή γύφτων). Από το 2000 έως το 2003 παρουσίασε στην ΝΕΤ 406 ζωντανές εκπομπές με τον τίτλο «ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ». Τα τελευταία χρόνια κάνει σχόλια και συνεντεύξεις στα «Νέα» και παρουσιάζει τους «ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ» στο Mega.

Το 2005, μαζί με φίλους του, δημιούργησε στην περιοχή του HILTON, το βραβευμένο πλέον, εστιατόριο «Αλάτσι» το οποίο έδωσε την ευκαιρία σε μικρούς παραγωγούς των Χανιών να φέρουν τα προϊόντα τους στην Αθήνα. Στις 13 Οκτωβρίου αναμένεται να εμφανισθεί στο ίντερνετ το protagon.gr. Ένα σχολιογραφικό σάιτ το οποίο στήνει ο Σταύρος Θεοδωράκης σε συνεργασία με την Μαρία Χούκλη, τον Αντώνη Πανούτσο, τον Χρήστο Φερεντίνο, τον Ηλία Μαμαλάκη, τον Άρη Δαβαράκη, τον Τάσο Τέλλογλου, την Ρίκα Βαγιάννη και άλλους 20 δημοσιογράφους.

Η συνέντευξη με τον Σταύρο Θεοδωράκη δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ARREN Οκτωβρίου-Δεκεμβρίου