Να αναλάβουν και οι πολίτες τις ευθύνες τους

Του ΒΙΚΤΩΡΑ ΝΕΤΑ

Οι προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης, που ανέγνωσε στη Βουλή ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου, συνθέτουν ένα συγκροτημένο σχέδιο εξόδου όχι μόνο από την οικονομική κρίση, αλλά και από την κοινωνική κρίση και την κρίση του πολιτικού συστήματος.

Κυρίως ζητούμενο, αυτή την κρίσιμη ώρα για τον τόπο, είναι η εξυγίανση, η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στους θεσμούς, η ανασυγκρότηση του κράτους, ο σεβασμός των δικαιωμάτων του πολίτη, η αντιμετώπισή του με πνεύμα δικαιοσύνης από το κράτος-υπηρέτη του και όχι με αυθαιρεσία από το σημερινό κράτος-δυνάστη.

Μπορεί η κυβέρνηση να πραγματοποιήσει τους φιλόδοξους στόχους που έθεσε; Εχει την πολιτική βούληση να συγκρουστεί με κατεστημένα συμφέροντα; Και προπαντός θα εξασφαλίσει όχι απλά την αποδοχή, αλλά την υποστήριξη της κοινής γνώμης, η οποία επί δεκαετίες έχει αποδεχθεί τη φαυλότητα και την αναξιοκρατία, για να προχωρήσει σε ανατροπές και σε αλλαγές στις δομές του συστήματος; Η καλύτερη κυβέρνηση, με τις καλύτερες προθέσεις και με ειλικρινή ηγεσία δεν μπορεί να πετύχει, αν δεν έχει στην προσπάθεια, τη συμπαράσταση και την ενεργό συμμετοχή, των κοινωνικών δυνάμεων. Αυτό μπορεί να το πετύχει η κυβέρνηση αποδεικνύοντας με συγκεκριμένες πράξεις πως όσα εξήγγειλε τα πιστεύει απολύτως και τα εφαρμόζουν τα μέλη της και τα στελέχη του κόμματος.

Η δημοσίευση όλων των κυβερνητικών πράξεων στο Διαδίκτυο είναι ένα σωστό μέτρο, για να ασκείται δημόσιος έλεγχος και να υπάρχει διαφάνεια. Ενα άλλο μέτρο, θα ήταν η δημοσίευση στο Διαδίκτυο, εδώ και τώρα, του πραγματικού «πόθεν έσχες» όλων των κυβερνητικών στελεχών και των βουλευτών του ΠΑΣΟΚ. Μπορεί να προηγηθεί η ουσιαστική κίνηση πριν από την τυπική αλλαγή του νόμου για το «πόθεν έσχες». Η κυβέρνηση αυτή, όπως και κάθε κυβέρνηση, για να πείσει, πρέπει να δίνει το παράδειγμα. Πόσο έτοιμη, όμως, είναι η ελληνική κοινωνία να αποδεχθεί αλλαγές και ανατροπές, που αντικειμενικά και από αντιπάλους της σημερινής κυβέρνησης, όπως φάνηκε από τη συζήτηση των προγραμματικών δηλώσεων, κρίνονται αναγκαίες;

Αν δεν ενεργοποιηθούν οι πολίτες, δεν θα πετύχει η κυβέρνηση. Πρέπει, κυρίως οι κοινωνικές δυνάμεις, να αναλάβουν τις ευθύνες τους. Για παράδειγμα, ο επιχειρηματικός κόσμος δεν μπορεί μόνο να ζητάει, αλλά και πρέπει να προσφέρει για να κινηθεί η οικονομία, να ενισχυθεί το εισόδημα των εργαζομένων, να μειωθεί η ανεργία. Με την εξαθλίωση των εργαζομένων και των συνταξιούχων, με το 20% του πληθυσμού να έχει εισόδημα κάτω από το όριο της φτώχειας, είναι απολύτως φυσικό να βουλιάζει η οικονομία. Απέναντι στον επιχειρηματικό κόσμο, στην εργοδοσία, βρίσκεται το συνδικαλιστικό κίνημα, το οποίο αδρανεί και είναι ώρα να ενεργοποιηθεί και να αναλάβει πρωτοβουλίες για να αντιμετωπιστούν καίρια προβλήματα, όπως είναι το Ασφαλιστικό, οι εργασιακές σχέσεις, η ανεργία, η προστασία του εισοδήματος των εργαζομένων και των συνταξιούχων.

Για όλα αυτά τα κρίσιμα ζητήματα τι θα μπορούσε να κάνει το συνδικαλιστικό κίνημα; Για το Ασφαλιστικό πρέπει να απαιτήσει την ίδρυση μιας τράπεζας Ασφάλισης και Υγείας, που θα διαχειρίζεται τα αποθεματικά των Ταμείων και δεν θα τα εκμεταλλεύονται οι εμπορικές τράπεζες.

Είχε γίνει πρόταση από τον άλλοτε διοικητή του ΙΚΑ Γιάννη Βαρθολομαίο, να εξαγοράσει το Ιδρυμα το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, που είναι η μεγαλύτερη τράπεζα της χώρας σήμερα. Μια τέτοια τράπεζα, με τη στήριξη όλων των εργαζομένων, θα αξιοποιούσε τα χρήματα των ασφαλισμένων και θα ενίσχυε το σύστημα υγείας. Για την προστασία του εισοδήματος των εργαζομένων, αλλά και για να μπει φρένο στην ασυδοσία της αγοράς και στην αισχροκέρδεια, το συνδικαλιστικό κίνημα είναι ώρα να αναλάβει πρωτοβουλίες για την ίδρυση καταναλωτικών συνεταιρισμών, ακολουθώντας το παράδειγμα πολλών άλλων ευρωπαϊκών χωρών, μεταξύ των οποίων πρωτοπόρος είναι η Κύπρος. Μια τέτοια πρωτοβουλία θα δημιουργούσε και θέσεις εργασίας.

Με τη συμπαράσταση της σημερινής κυβέρνησης και την αξιοποίηση σχετικών προγραμμάτων της Ευρωπαϊκής Ενωσης πρέπει να αναστηθεί το αγροτικό συνεταιριστικό κίνημα για να προστατευθεί και να ενισχυθεί το αγροτικό εισόδημα. Από την πλευρά της η σημερινή κυβέρνηση οφείλει να επανορθώσει τραγικά λάθη προηγούμενων κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ, που οδήγησαν στη διάλυση το αγροτικό κίνημα, εκσυγχρονίζοντας τη συνεταιριστική νομοθεσία. Αλλά και οι ίδιοι οι αγρότες και κτηνοτρόφοι οφείλουν να ενεργοποιηθούν για να προστατεύσουν οι ίδιοι τον μόχθο τους με την αξιοποίησή του και τη διάθεσή του στην αγορά, χωρίς να εκμεταλλεύονται αυτούς και τους καταναλωτές οι μεσάζοντες.

Μια προσπάθεια να ξαναχτιστεί σε νέες βάσεις ένα υγιές συνεταιριστικό κίνημα θα ήταν προς όφελος και των παραγωγών και των καταναλωτών. Χύνουν το γάλα οι κτηνοτρόφοι στους δρόμους, διαμαρτυρόμενοι για την εξευτελιστική τιμή που τους δίνουν οι ιδιωτικές γαλακτοβιομηχανίες. Και οι παραγωγοί το ίδιο κάνουν, γιατί οι μεσάζοντες και οι έμποροι τους δίνουν τιμές, οι οποίες δεν καλύπτουν το κόστος, ενώ οι τιμές στη λιανική αγορά διαμορφώνονται σε ύψη απρόσιτα για τον καταναλωτή μέσου και χαμηλού εισοδήματος.

Σε όλους τους τομείς χρειάζεται η ενεργοποίηση, η συμμετοχή και η συλλογική δραστηριότητα των πολιτών για να κερδίσει η χώρα τη μάχη της ανάπτυξης και την αναβάθμιση της ποιότητας της ζωής. Πώς μπορεί, για παράδειγμα, να πετύχει η «πράσινη ανάπτυξη» προς όφελος του κοινωνικού συνόλου και όχι για να κερδίσουν οργανωμένα οικονομικά συμφέροντα; Δήμοι, κοινότητες και πολίτες μπορούν να συνεργαστούν και να δημιουργήσουν εταιρείες, που θα δραστηριοποιηθούν προς αυτή την κατεύθυνση. Υπάρχουν παραδείγματα δήμων της χώρας που έκαναν άλματα στην επιχειρηματική δραστηριότητα με την εκμετάλλευση προγραμμάτων της Ευρωπαϊκής Ενωσης στην πληροφορική και σε άλλους τομείς.

Κοινωνικές δυνάμεις και συνδικαλιστικοί φορείς οφείλουν να αναλάβουν, υπό την πίεση των πολιτών, τις ευθύνες τους και να κινηθούν παράλληλα με τις πρωτοβουλίες της κυβέρνησης. Το σύστημα Υγείας π.χ. δεν θα εξυγιανθεί και δεν θα αναβαθμιστεί, αν δεν το θελήσουν οι εργαζόμενοι σ' αυτό. Το σύνθημα της κυβέρνησης είναι «πρώτα ο πολίτης». Αλλά και ο ίδιος ο πολίτης πρώτα και πρώτος πρέπει όχι μόνο να διεκδικεί, αλλά και να πρωτοστατεί στην προσπάθεια για την προκοπή του τόπου, αλλά και να ελέγχει τις κυβερνητικές πράξεις.

vicnet@enet.gr