Απέραντο φρενοκομείο

Συνήθιζε να λέει πως «η Ελλάδα είναι ένα απέραντο φρενοκομείο». Προφανώς δεν το εννοούσε κυριολεκτικά. Αυτό δεν είναι κάτι που το ομολογεί κανείς δημοσίως ακόμη κι αν δεν έχει κανένα ταμπού με τις ψυχικές παθήσεις είτε αφορούν άλλους είτε το ίδιο.
Το θέμα των δημοσίων προσώπων που πάσχουν από βαριά ψυχικά νοσήματα είναι αναμφίβολα ένα θέμα-ταμπού. Κανείς δεν τα αναφέρει. Ούτε ακόμη και οι λεγόμενες σκανδαλοθηρικές ταμπλόιντ. Ούτε εκείνες οι «πολιτικές» εφημερίδες που έχουν διακριθεί σε αποκαλύψεις για τις σεξουαλικές π.χ. προτιμήσεις δημοσίων ανδρών και γυναικών. Σε ότι αφορά τις ψυχικές παθήσεις υπάρχει μια ασπίδα προστασίας. «Καλώς!» θα πουν κάποιοι. Καλώς θα πω κι εγώ. Οι εποχές που φόρτωναν στο γάιδαρο και εξευτέλιζαν τον «τρελό του χωριού» πέρασαν ανεπιστρεπτί. Όμως…
…όμως τι γίνεται όταν στα έξι (6) παράθυρα που βλέπεις να ανοίγονται απόψε στον δέκτη σου μετράς και βλέπεις ότι οι τέσσερις σίγουρα, αν όχι και οι έξι είναι βαρέως πάσχοντες από χρόνια ψυχικά νοσήματα; Όχι μεταφορικά, αλλά κυριολεκτικά. Δεν είναι καλά. Δεν είναι ΣΤΑ καλά τους. Όχι από κάποιες νευρώσεις –από αυτές πάσχουμε λίγο πολύ όλοι. Από ψυχώσεις. Βαριές ψυχώσεις. Με βαριές φαρμακοθεραπείες τις οποίες είναι μάλλον αμφίβολο αν τις ακολουθούν όπως πρέπει.
Και οι έξι (καθώς και άλλοι τρεις που είδα απόψε στην οθόνη) κατέχουν θέσει ευθύνης. Είναι ευνόητο πως δεν θα πω ποιες. Δεν χρειάζεται να πω ποιες. Υψηλές πάντως. Υψηλότατες. Ο καθένας και η καθεμία στο χώρο του/της. Είναι αυτό που λέμε «στελέχη». Ενώ θα έπρεπε –συγνώμη που δεν θα το πω ορθά- για δέσιμο!
Παρατηρώ εδώ και χρόνια μία συγκεκριμένη εξ’ αυτών ίσως γιατί είναι από τις πιο κραυγαλέες περιπτώσεις. Ισως ακόμη διότι είναι από εκείνες τις περιπτώσεις που προκαλούν είτε υπερβολική συμπάθεια είτε υπερβολική αντιπάθεια στους άλλους. Λένε πως αυτό είναι κάτι που συχνά προκαλούν οι ψυχασθενείς που δεν είναι στο κατατονικό στάδιο της ασθένειάς τους –οπότε κανείς δεν τους «βλέπει» αν δεν έχει κάποιο λόγο να τους δει: προκαλούν ακραίες αντιδράσεις. Όπως οι περισσότεροι άνθρωποι που κουβαλάνε το «σταυρό» τους, είναι κακότροπη. Αλλά και ευσυγκίνητη. Εχει, αυτό που κάποιοι ονομάζουν «συναισθηματική ακράτεια». Αυτό αρέσει στους διοργανωτές του τηλεοπτικού και πολιτικού μας τσίρκου διότι αρέσει και στους θεατές. Δημιουργεί εκρήξεις. Σασπένς. Νούμερα. Κι εδώ που τα λέμε δεν διαφέρει και πολύ με το κρέμασμα κουδουνιών στον «τρελό του χωριού».
Εμένα μου προκαλεί μόνο οίκτο ανάμεικτο κάποιες φορές με θαυμασμό για το πώς αντέχει. Πως αντέχει και βάζει πέντε λέξεις στη σειρά. Πως αντέχει και στέκεται όρθια. Πως αντέχει αυτό το βαρύ φορτίο.
Δεν συμβαίνει βέβαια αυτό με όλους. Οι περισσότεροι «πουλάνε» την αρρώστια τους. Αλλοι την κρύβουν επιμελώς κυκλοφορώντας σε ένα είδος διαρκούς «ντάγκλας» από τα χάπια. Αλλοι εξαφανίζονται για μεγάλα διαστήματα, όσο διαρκή το στάδιο της έξαρσης, της μανίας ή της πτώσης και επανέρχονται όταν ξαναβρίσκουν για λίγο την ισορροπία τους. Σε εκείνα τα σύντομα «φωτεινά» διαστήματα. Αν κάποιος παρατηρεί προσεχτικά θα τους ανακαλύψει: εκείνος ο πρώην υπουργός για παράδειγμα, ο λογοπλάστης, με τα περιβόητα «τσιτάτα». Χάνεται για μήνες ολόκληρους και μετά μια σύντομη εμφάνιση. Κάθε φορά και πιο σύντομη. Μέχρι που θα χαθεί εντελώς, σαν εκείνο το συμπατριώτη μου υπουργό που επί μια δεκαετία κανείς δεν ήξερε αν ζει ή έχει πεθάνει.
Ισως να έχετε ακούσει για κάποιους πολιτικούς που κλείνονται σπίτι και βλέπουν ατέλειωτες ώρες τηλεόραση, ταινίες (παλιά σε βίντεο, τώρα σε DVD) κυρίως ουέστερν χωρίς να κουνούν ούτε το χέρι τους. Αυτές οι ιστορίες –για δύο τουλάχιστον που είμαι σε θέση να γνωρίζω και αφορούσαν ανώτατους παράγοντες της πολιτικής στη μεταπολιτευτική Ελλάδα- είναι απολύτως αληθινές.
Επίσης έχει τύχει να ζήσω ένα περιστατικό με μακαρίτη πλέον, διάσημο υπουργό της δεκαετίας του ’80, που άνοιξε την πόρτα του συνοδηγού, στο ύψος της Κακιάς Σκάλας και κουτρουβάλιασε στην άσφαλτο φωνάζοντας «Είμαι το χελιδόνι!». Όταν το έκανε ήταν υπουργός!
Άλλος πρώην υπουργός, πολύ πρόσφατος αυτός, «τα έκανε» καταμεσής στο χαλί του γραφείου τους. Κανονικότατα! Και του τα μάζευαν!
Άπειρες ιστορίες! Αναρίθμητες. Για ανθρώπους που τους βλέπουμε να βγαίνουν στα κανάλια και να αποφαίνονται για το που θα πάει ο τόπος.
Κι ας μην πω για δημοσιογράφους. Εκεί τα πράγματα ξεφεύγουν εντελώς!
Δεν είναι λίγοι. Είναι πολλοί. Δημοσιογράφοι και πολιτικοί. Εν ενεργεία. Κάποιοι υπολογίζουν ότι είναι πάνω από τα τρία τέταρτα του πολιτικού προσωπικού με ψυχικά νοσήματα, αλτσχάιμερ, προβλήματα αλκοολισμού και ναρκωτικών. Βολεύτηκαν από μόνοι τους ή τους βόλεψαν οι οικογένειές τους σε αυτά τα «επαγγέλματα» που δεν έχουν σπουδαία προαπαιτούμενα και που η «τρέλα» μερικές φορές θεωρείται προσόν. Η «τρέλα». Όχι η ψυχική ασθένεια. Βέβαια περιβάλλονται από «λογικούς» και ψυχικά «υγιείς» συμβούλους. Είναι τα «κοράκια» που θα δείτε πίσω από τους ώμους τους καθώς αυτοί κάνουν δηλώσεις. Είναι οι διευθυντές προγράμματος αλλά και τα μεσαία στελέχη των τηλεοπτικών σταθμών.
Είναι φορές που όλο αυτό δεν με απασχολεί.
Είναι όμως και φορές, όπως απόψε το βράδυ, που αναρωτιέμαι: είναι δυνατόν αυτοί οι πάσχοντες άνθρωποι να κρατούν τις τύχες και τα μυαλά μας στα χέρια τους;
Διότι είναι άλλο να είμαστε απέραντο «φρενοκομείο» και άλλο ανάμεσα σε αυτούς που μας κυβερνούν να υπάρχουν πραγματικά φρενοβλαβείς!

Εχω την αίσθηση πως κάποτε θα πρέπει να ανοίξουμε για τα καλά αυτό το θέμα, να πάψει να υπάρχει αυτή η ασπίδα προστασίας όλων αυτών. Ή μήπως όχι;