100 ερωτήματα περί Πολέμου και Διεθνούς Δικαίου…

1. Η κήρυξη ενός πολέμου είναι πάντοτε «παράνομη»;

2. Ή μήπως άλλες φορές είναι «νόμιμη» κι άλλες «παράνομη»; Και πότε είναι το ένα ή το άλλο;

3. Μήπως η κήρυξη ενός πολέμου είναι πάντοτε «λάθος»;

4. Ή μήπως άλλοτε είναι «λάθος» κι άλλοτε «σωστή»; Και πότε;

5. Το «νόμιμο» είναι πάντοτε και «σωστό»; Το «παράνομο» πάντοτε «λάθος»;

6. Η νομιμότητα είναι πάντοτε ταυτόσημη με την ηθική;

7. Το «Ολοκαύτωμα» των Εβραίων ήταν «παράνομο» στη Γερμανία;

8. Η κήρυξη του πολέμου κατά της Ναζιστικής Γερμανίας ήταν «λάθος»;

9. Υπάρχουν «ανθρωπιστικοί» πόλεμοι;

10. Πως μπορεί να εξασφαλιστεί ότι ένας «ανθρωπιστικός» πόλεμος δεν θα έχει αθώα θύματα;

11. Αν έχει «αθώα» θύματα, τι είδους «ανθρωπιστικός» πόλεμος είναι;

12. Και ποια είναι «αθώα» θύματα σε έναν πόλεμο (εκτός ίσως από τα παιδιά);

13. Είναι άραγε «αθώοι» όλοι οι άμαχοι πολίτες;

14. Αυτοί για παράδειγμα που πρόσφεραν δηλητηριασμένες τροφές και νερό στους Αμερικανούς στρατιώτες στο Αφγανιστάν;

15. Είναι πάντοτε «αθώες» οι ΜΚΟ και τα μέλη τους;

16. Αλήθεια, σε ποιο σύστημα Δικαίου υπάγονται οι ΜΚΟ και οι πράξεις τους; Στο Διεθνές, στο Εθνικό της χώρας προέλευσης τους ή της χώρας στην οποία δρουν;

17. Μαχητής είναι μόνο ο ένστολος πολίτης;

18. Το υγειονομικό ενός στρατεύματος είναι πάντοτε «αθώο»;

19. Υπήρξε ποτέ κάποιος «ανθρωπιστικός» πόλεμος όπου δεν κατεσφάγησαν χιλιάδες αμάχων;

20. Πότε ο θάνατος αμάχων ονομάζεται «γενοκτονία» και πότε «παράπλευρες απώλειες»;

21. Ποιο σημείο του Διεθνούς Δικαίου ορίζει τη διαφορά ενός πολεμικού εγκλήματος από μια πολεμική αστοχία όπου έχουν βομβαρδίσει έναν γάμο;

22. Η «ανθρωπιστική βοήθεια» (σε φάρμακα, τρόφιμα, ρούχα κλπ) είναι μια «ουδέτερη» βοήθεια ή μπορεί να λειτουργήσει υπέρ της μίας ή της άλλης πλευράς;

23. Όταν σκοπός ενός πολέμου είναι η ειρήνευση μέσω της εξάντλησης των δυνάμεων του αντιπάλου, η «ανθρωπιστική βοήθεια» δεν παρατείνει αυτόν τον πόλεμο και τις συνέπειές του;

24. Ενας πόλεμος είναι «νόμιμος» όταν αυτοί που τον κηρύσσουν επικαλούνται τα ανθρώπινα δικαιώματα; Όπως π.χ. ο πόλεμος κατά του Ιράκ; Ή η εισβολή στην Κύπρο;

25. Πολεμώντας για την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων π.χ. των Κούρδων, μπορεί να μην καταπατάς τα ανθρώπινα δικαιώματα κάποιων άλλων, π.χ. των Τούρκων;

26. Ενας πόλεμος ή μια εισβολή ιδεολογικής ή ταξικής «αλληλεγγύης» -όπως η εισβολή των Ρώσων στην Τσεχοσλοβακία- είναι «νόμιμος», «δίκαιος» και «σωστός»;

27. Ποιος αποφασίζουν το πότε συγκρούονται τα ανθρώπινα δικαιώματα της μιας και της άλλης πλευράς σε έναν πόλεμο;

28. Υπάρχουν «δίκαιοι» πόλεμοι με «άδικες» αιτίες;

29. «Αδικοι» πόλεμοι με «δίκαιες» αιτίες;

30. Ο πόλεμος κατά του Αξονα ήταν ένας «δίκαιος» πόλεμος; Ή μήπως ήταν «άδικος» επειδή προχώρησε σε ισοπεδωτικούς βομβαρδισμούς γερμανικών πόλεων (π.χ. στη Δρέσδη); Ή στη ρήψη της ατομικής βόμβας;

31. Ο πόλεμος που γίνεται στο πλευρό ενός Συμμάχου είναι «δίκαιος» πόλεμος; Ηταν για μας τους Ελληνες «δίκαιος» ο πόλεμος της Κορέας στον οποίο συμμετείχαμε;

32. Ηταν μέχρι ενός σημείου «δίκαιος» κι από ένα σημείο και πέρα «άδικος»; Και ποιος ορίζει αυτά τα «σημεία» και όρια;

33. Ο πόλεμος που διεξάγει ένας «φιλελεύθερο» κράτος εναντίον ενός «απολυταρχικού» είναι πιο «δίκαιος» από έναν πόλεμο που διεξάγει ένα «απολυταρχικό» κράτος εναντίον ενός «δημοκρατικού»;

34. Η αυτοάμυνα είναι μια «δίκαιη» αιτία για έναν πόλεμο;

35. Η αυτοάμυνα είναι μια «δίκαιη» αιτία για μια εθνική εκκαθάριση ή για μια γενοκτονία;

36. Η αυτοάμυνα μπορεί να είναι «προληπτική»; Όπως π.χ. με την περίπτωση του Ιράκ; Ή για να αποφευχθεί μια εθνοκάθαρση; Όπως με την επίθεση της Ρωσίας κατά της Γεωργίας;

37. Η υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ο εκδημοκρατισμός, η υπεράσπιση ενός αξιοπρεπούς τρόπου ζωής αποτελούν «δίκαιες» αιτίες για έναν πόλεμο;

38. Είναι «άδικος», «λάθος», «παράνομος» ένας πόλεμος που γίνεται για να σωθούν 100.000 ή 1.000.000 ζωές όταν οι αρχηγοί των επιτιθέμενων δεν είναι δημοκρατικά εκλεγμένοι ή είναι μαφιόζοι-καπιταλιστές όπως π.χ. οι Ρώσοι;

39. Ενας «ιερός πόλεμος» είναι «δίκαιος»; Και αν ναι, δικαιολογεί 3.000 νεκρούς με ένα χτύπημα;

40. Ενας «δυτικός» πόλεμος δεν μπορεί σε καμιά περίπτωση να είναι θρησκευτικός; Τότε τι ήταν ο πόλεμος των Αγγλων κατά των Ιρλανδών; Των Σέρβων κατά των Βοσνίων;

41. Ένα πόλεμος «υπέρ της δημοκρατίας» είναι δίκαιος; Και αν ναι, δικαιολογεί 500.000 νεκρούς σε ένα χρόνο;

42. Ποιος αποφασίζει γι αυτές τις αναλογίες στόχου/θυμάτων;

43. Μήπως ένας νεκρός Γερμανός αξιωματικός «αναλογεί» στην εκτέλεση όλων των κατοίκων στα Καλάβρυτα;

44. Μήπως 1.000 νεκροί Αραβες αναλογούν σε 3.000 νεκρούς αμερικανούς;

45. Μήπως 3.000 ανθρώπινες ζωές στη Νέα Υόρκη αναλογούν σε 500.000 ανθρώπινες ζωές στο Ιράκ;

46. Μήπως 1.000 ζωές Οσετών θυμάτων των Γεωργιανών αναλογούν σε 5.000 ζωές Γεωργιανών θυμάτων των Ρώσων;

47. Που τελειώνει ο Πόλεμος και που αρχίζουν τα Εγκλήματα Πολέμου;

48. Ένα «τρομοκρατικό» κίνημα αποκλείεται να έχει ως στόχο τη δημοκρατία; Αυτό το κάνει λιγότερο «τρομοκρατικό»;

49. Οι Εβραίοι βομβιστές που μάχονταν για τη δημιουργία του Ισραηλινού κράτους ήσαν «λιγότερο» ή «περισσότερο» «τρομοκράτες» από τους Παλαιστίνιους που μάχονται για το ίδιο πράγμα;

50. Η «απαλλαγή» ενός λαού από μια επιθετική μειονότητα είναι «δίκαιη» αιτία πολέμου;

51. Ενας «μάταιος» πόλεμος –όταν ο αντίπαλος έχει την απόλυτη υπεροπλία- είναι «λάθος»; Μήπως είναι και «παράνομος» διότι το μόνο που θα προκαλέσει είναι θάνατος και αιματοχυσία;

52. Δηλαδή ο πόλεμος των Ελλήνων κατά των Οθωμανών ήταν ένας «μάταιος»-«άδικος» πόλεμος; Ο πόλεμος κατά των Ιταλών το 1940;

53. Μήπως τέτοιοι μάταιοι πόλεμοι δεν γίνονται και τώρα; Ή δεν θα γίνουν στο μέλλον;

54. Η προσάρτηση εδαφών –αλλαγή συνόρων- είναι πάντοτε «παράνομη»;

55. Κι αν είναι πάντοτε παράνομη, είναι και πάντοτε λάθος;

56. Η ανεξαρτητοποίηση εδαφών –αλλαγή συνόρων- είναι πάντοτε νόμιμη;

57. Κι αν είναι πάντοτε νόμιμη, είναι και πάντοτε σωστή;

58. Η αντίσταση σε έναν κατακτητή, έναν εισβολέα ή έναν τύραννο είναι νόμιμη ή παράνομη;

59. Και ποιος αποφασίζει τι είναι «νόμιμο», «παράνομο», «σωστό» ή «λάθος»;

60. Αλλά και ποιος μπορεί να χαρακτηρίσει κάποιον «κατακτητή», «εισβολέα» ή «τύραννο», «τρομοκράτη» και όχι «απελευθερωτή», «υπερασπιστή της δημοκρατίας» ή «δημοκρατικά εκλεγμένο ηγέτη»;

61. Ο Χίτλερ δεν ήταν «τύραννος» επειδή είχε εκλεγεί δημοκρατικά από τους Γερμανούς; Ο Σαντάμ; Ο Αχμαντινεζάντ;

62. Και μήπως είναι «τύραννος» η βασίλισσα της Αγγλίας Ελισάβετ που δεν έχει εκλεγεί δημοκρατικά;

63. Ποιοι «δικαιούνται» να κηρύξουν έναν επιθετικό ή αντιστασιακό πόλεμο;

64. Μόνο οι εθνικές/κρατικές οντότητες και οι ηγέτες τους ή και αντιστασιακά κινήματα και επαναστατικές ομάδες χωρίς «νόμιμους» ηγέτες είναι «κατάλληλα» να κάνουν πόλεμο;

65. Δηλαδή το κίνημα κατά του Απαρτχάιντ ήταν «παράνομο» και δεν έπρεπε να αντισταθεί (και να νικήσει);

66. Από την άλλη, οι βομβιστικές επιθέσεις αυτοκτονίας των Παλαιστινίων είναι «ντε φάκτο» «νόμιμες»;

67. Μήπως τα κατάλληλα άτομα για να πραγματοποιήσουν έναν πόλεμο είναι τελικά εκείνα που δεν στοχεύουν σε οφέλη όπως π.χ. τα κέρδη μια πολυεθνικής εταιρείας;

68. Τότε ο Οσάμα Μπιν Λάντεν είναι «κατάλληλος» να κηρύξει πόλεμο και οι Τζορτζ Μπους και Ντικ Τσέϊνι δεν είναι «κατάλληλοι»;

69. Πότε κάποιος είναι «μαχητής της ελευθερίας» και πότε «τρομοκράτης»;

70. Το δικαίωμα στην ανεξαρτησία και την αυτοδιάθεση ενός λαού ή μας μειονότητας είναι πάντοτε «νόμιμο»;

71. Το δικαίωμα να υπερασπίζεσαι τα εδάφη που διοικείς και κατέχεις, δηλαδή τα εντός των συνόρων σου εδάφη, είναι πάντοτε «παράνομο»;

72. Ο ΟΗΕ έχει εκδώσει 65 αποφάσεις σύμφωνα με τις οποίες η κατοχή Παλαιστινιακών εδαφών από το Ισραήλ είναι ΚΑΙ λάθος ΚΑΙ παράνομη. Και; Τι έγινε;

73. Από την άλλη πλευρά, ο ΟΗΕ δεν έχει βγάλει ΟΥΤΕ ΜΙΑ απόφαση που να χαρακτηρίζει την «αντίσταση» των Παλαιστινίων «τρομοκρατική» (δηλαδή ΚΑΙ «λάθος» και «παράνομη»). Γιατί;

74. Υπάρχουν πάντοτε εναλλακτικές λύσεις πέραν της εμπλοκής σε έναν πόλεμο;

75. Είναι το κάθε είδους πρόβλημα ή η κάθε διαφορά διαπραγματεύσιμη;

76. Κι όταν ο άλλος επιδιώκει τη δημιουργία «τετελεσμένων» με τη χρήση στρατιωτικής βίας υπάρχει και πάλι εναλλακτική λύση και διαπραγμάτευση;

77. Ολοι οι πόλεμοι είναι ιδιοτελείς;

78. Ολοι οι πόλεμοι γίνονται για το «ψητό»;

79. Ολοι οι πόλεμοι γίνονται για το πετρέλαιο όπως ισχυρίζονται τα πιο χυδαία ή απλοϊκά μυαλά;

80. Ο πόνος γενιών και γενιών που ξεριζώθηκαν από την Μικρά Ασία ή από τη Βόρεια Κύπρο είναι «ψευτο-πόνος» μόνο και μόνο επειδή χάσαμε το «ψητό»;

81. Ενας Εμφύλιος Πόλεμος γίνεται πάντοτε για το «ψητό»; Και πότε είναι «σωστός» και πότε «λάθος»;

82. Είναι «δίκαιη» αιτία ενός Εμφύλιου πολέμου η κοινωνική αλλαγή;

83. Η Γαλλική και η Ρώσικη επανάσταση ήταν όντως «επανάσταση» ή «εμφύλιος» ή «τρομοκρατία»; Προφανώς ο Λουδοβίκος θα είχε διαφορετική άποψη απ’ ότι ο Ροβεσπιέρος, ο Τσάρος διαφορετική απ’ ότι ο Λένιν…

84. Είναι «δίκαιος» και «νόμιμος» ένας πόλεμος που γίνεται για να επιφέρει την κοινωνική και πολιτική αλλαγή σε έναν τρίτο; Στο Ιράκ για παράδειγμα;

85. Η εξέγερση κατά του Σαντάμ ήταν το ίδιο «δίκαιη» και «νόμιμη» όσο η εξέγερση κατά του Αλλιέντε στη Χιλή;

86. Και αντίστοιχα, ο απαγχονισμός του Σαντάμ ήταν το ίδιο «νόμιμος» και «σωστός» όσο και η στήριξη του Πινοσέτ;

87. Οι «συνθήκες Ειρήνης» έχουν ένα χρονικό όριο ή ισχύουν ες αεί;

88. Και ποιος κρίνει ότι έχει καταπατηθεί μια «συνθήκη Ειρήνης» δίχως όρια;

89. Ενας «ειρηνόφιλος» είναι πάντοτε και a priori εναντίον οποιουδήποτε πολέμου; Ακόμη κι ενός πολέμου που στρέφεται κατά του έθνους του;

90. Για έναν ειρηνόφιλο όλοι οι πόλεμοι είναι «παράνομοι», «λάθος», «άδικοι»; Ολοι; Είτε επιθετικοί είτε αντιστασιακοί;

91. Δηλαδή είναι λάθος που αντιστάθηκαν οι Τρώες στους Αχαιούς, οι Σπαρτιάτες στους Πέρσες, οι Γαλάτες στους Ρωμαίους, οι Ελληνες στους Τούρκους, οι Ρώσοι στους Γερμανούς, οι Κινέζοι στους Ιάπωνες, οι Βιετναμέζοι στους Αμερικάνους;

92. Κανένας πόλεμος δεν έγινε ποτέ στο όνομα της δικαιοσύνης ή της δημοκρατίας ή της ελευθερίας ή της ιστορίας και των «οστών των προγόνων» ή των συναισθημάτων ενός λαού ή μιας μειονότητας, μιας «μικρής» ή Μεγάλης Ιδέας; (Όλα τα βιβλία ιστορίας λένε, δηλαδή, ανοησίες;)

93. Αλήθεια, ένας πόλεμος που γίνεται στο όνομα μιας Μεγάλης Ιδέας (της Μεγάλης Ρωσίας, της Μεγάλης Ελλάδας ή του Αμερικάνικου Ονείρου) είναι «δίκαιος» ή «άδικος»;

94. Στον πόλεμο ανάμεσα στη Ρωσία και τη Γεωργία ποιος έχει δίκιο και ποιος άδικο;

95. Με βάση ποιο κανόνα του Διεθνούς Δικαίου ο ένας έχει δίκιο και ο άλλος άδικο;

96. Μήπως έχουν και οι δύο άδικο; Κάτι που σημαίνει ότι δεν υπήρξε καμιά πραγματική αιτία σ’ αυτόν τον πόλεμο ή έστω καμιά «δίκαιη» αιτία;

97. Και ποιος αποφασίζει αν αυτός ο πόλεμος είναι «δίκαιος». «άδικος», «νόμιμος» ή «παράνομος» και για ποια πλευρά; Ο Πούτιν; Ο Μπους; Ο ΟΗΕ; Το ΝΑΤΟ; Η Ε.Ε.; Με βάση ποια θεμελιώδη Αρχή;ΗΗ

98. Ποια είναι η θεμελιώδης αρχή που διέπει τις αποφάσεις κι αυτά που αυτές υποβάλλον και επιβάλλουν με τη σειρά τους;

99. Σε ποια κοσμοθεωρία υπάγεται η αντίληψη των Διεθνών Οργανισμών και του Διεθνούς Δικαίου για το τι είναι «νόμιμο», «παράνομο», «σωστό» ή «λάθος»;

100. Σε ποια θεωρία περιλαμβάνεται το πώς πρέπει να είναι η ανθρώπινη συμβίωσή μας;

Σχόλια

  1. Καλημέρα Ανδρέα,

    είναι μάλλον πολύ δύσκολο να απαντήσει κανείς μαζί σε όλες αυτές τις ερωτήσεις, συνεπώς θα επιχειρήσω να δώσω μια σύνολη εποπτική γνώμη.
    Από τον καιρό του Κλαούζεβιτς γνωρίζουμε καλώς ότι η "νομιμότητα" ενός πολέμου είναι η "νομιμότητα" ή όχι των γεωπολιτικών συμφερόντων, αναλόγως βέβαια από το ποιοι ειναι αυτοί που τα διεκδικούν...
    Τίποτε περισσότερο τίποτε λιγότερο.
    Συνεπώς και εδώ το ίδιο "παιχνίδι" παίζεται, ανεξάρτητα αν η κίνηση των Ρώσων μπορεί να φαίνεται σε πολλούς δικαιολογημένη και αναπόφευκτη (και με την καθαρά στρατιωτική σημασία είναι αναπόφευκτη)έναντι του μπλοκ Γεωργία- ΝΑΤΟ (από πίσω).

    Όμως η Ρωσία δεν ειναι καμμιά "αθώα" δύναμη (τι ρόλο "βαράει" η Γεωργία είναι φανερό έτσι κι αλλιώς...). Πρόκειται για ενα βοναπαρτιστικό κράτος που μετά την κατάρρευση των γραφειοκρατικών (ψευδο)σοσιαλιστικών καθεστώτων προσπαθεί να αναβιώσει την μεγαλορώσικη ιδέα (με πιο εκσυγχρονιστικούς όρους), ήτοι τον από παλιά μηδέποτε εξαφανισθέντα στη συλλογική συνείδηση αυτής της χώρας τυπικό ρωσσικό μεσσιανικό εθνικισμό-επεκτατισμό. ΄Ετσι στην -για πολλούς- "δικαιολογημένη" κίνηση της Ρωσίας δεν υπάρχει κάτι για να γίνει αντικείμενο υπεράσπισης, όπως ας πούμε ήταν παλιά οι έστω άθλιες "εργατικές" δομές των γραφειοκρατικών κρατών. Υπάρχει μόνο ο μεταμοντέρνος τσαρισμός του Πούτιν έναντι του πλανητικού ιμπεριαλισμού (ας θυμηθούμε την Τσετσενία...)
    Αυτό σίγουρα δεν σημαίνει ότι μπαίνουν στην ίδια μοίρα...Άλλο πράγμα ο μεγαλομαφιόζος και άλλο ο μικρομεσαίος μαφιόζος. Όμως κατά παράδοξο τρόπο, το ότι δεν μπαίνουν στην ίδια μοίρα δεν σημαίνει αυτόματα ότι μπορούμε να φτιάξουμε ξεχωριστες μοίρες για αυτούς τους δυο...Και αυτό είναι σημαντικό.

    Και εννοείται ότι το μόνο σοβαρό αίτημα που μπορεί να υπάρχει είναι η παύση του πολέμου και η πλήρης, ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ,χωρίς όρους ανεξαρτητοποίηση της Οσσετίας χωρίς Γεωργιανούς και Ρώσους στο κεφάλι τους.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Γεια χαρά κι από εμένα.

    Πολλά και αρκετά αντιφατικά ερωτήματα. Αυτό που μπορώ να πω σε γενικές γραμμές ότι για κάθε πόλεμο δίκαιο ή άδικο υπάρχουν υπαίτιοι και αιτιώδεις ιδεολογίες και συστημικά αίτια που δεν είναι νομοτελειακά ή γραμμικά καθορισμένα, αλλά αποτέλεσμα μιας διαρκούς κοινωνικής πάλης.

    Υπό αυτήν την έννοια δεν υπάρχουν αναπόφευκτοι πόλεμοι και συνακόλουθα, αναπόφευκτα εγκλήματα πολέμου, αλλά είναι προϊόντα ανθρώπινων επιλογών που επηρεάζονται από αντικειμενικούς και υποκειμενικούς παράγοντες, και που θα μπορούσαν κάλλιστα να αποφευκτούν εν τη γενέσει τους.

    Επίσης, η ιστορία δεν είναι ένα συνονθύλευμα εγκλημάτων πολέμου αλλά αιτιών και υπαίτιων πολέμου τα οποία και θα έπρεπε να διερευνούμε πρώτιστα ώστε να αποφεύγονται τα αναπόφευκτα σε έναν πόλεμο (και ολοκληρωτικά από κάθε άποψη) εγκλήματα πολέμου.

    Βέβαια, παίζει ρόλο αν κάποιο έγκλημα πολέμου ήταν σε ανώτερο επίπεδο πολιτικά και ιδεολογικά αποφασισμένο ή αν ήταν επι μέρους "στρατιωτικός" στόχος, που μέσα στον αχαλίνωτο "ορθολογιστικό" παραλογισμό του πολέμου μπορεί να περιλαμβάνει οικτρά εγκλήματα (για πτώση του ηθικού κλπ).

    Γι' αυτό, για μένα το κατεξοχήν απόλυτο είναι το να μη γίνει ο άδικος πόλεμος και να απομονωθούν οι ιδεολογίες και οι υπαίτιοι του, άνθρωποι και συστήματα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. 74. Υπάρχουν πάντοτε εναλλακτικές λύσεις πέραν της εμπλοκής σε έναν πόλεμο;

    Όχι
    Και ειδικά στις περιπτώσεις που οι αντιμαχόμενοι ΚΑΙ θέλουν ΚΑΙ μπορούν να υπερασπίσουν τα συμφέροντα τους.
    ( στην περίπτωση του "συμφέροντος" ισχύει ότι και στην περίπτωση του νομίσματος, έχει ΠΑΝΤΑ δύο πλευρές)

    Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση της αλήθειας που σε κάθε περίπτωση είναι τόσο απόλυτα διπολική που και οι δύο της πόλοι είναι ίσης αξίας
    Καλημέρα Άνεμε

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. kapetanie νομίζω ότι το να λέμε πως υπάρχουν σχεδόν πολλές αλήθειες εμπίπτει στο ρεύμα του μεταμοντέρνου σχετικισμού και δεν μπορεί να είναι ο στόχος μιας έρευνας, που ψάχνει να βρει την μία αλήθεια, ακόμα και αν αυτό χρειαστεί ενδελεχές ψάξιμο και αμφισβήτηση της "κοινής αποδεκτής" αλήθειας. Πάντως συμφωνώ ότι στη στιγμή της ολοκλήρωσης ενός πολέμου τα συμφέροντα είναι διπολικά, αλλά πολλές φορές δεν είναι στενά εθνικιστικο-κρατικά (μιλώντας για τους μοντέρνους πολέμους κυρίως), κι αυτό διότι ούτε καν η δημιουργία των εθνών κρατών ήταν κάτι το αναπόφευκτο στην ιστορία.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. the_return >>>
    Προφανώς είναι δύσκολο είναι να απαντήσει κάποιος σε όλα αυτά τα ερωτήματα. Θα έλεγα μάλιστα ότι είναι δύσκολο να απαντήσει ακόμη και σε ένα μεμονωμένο ερώτημα από όλα αυτά χωρίς τον εμφανή κίνδυνο της μεροληψίας.
    Το τι γνωρίζουμε από τον Κλαούζεβιτς είναι, θα έλεγα, η αναγκαία, κοινή παραδοχή ημών των δυτικών για να ξεμπερδεύουμε με τις επιπλοκές της ιστορίας. Και ναι, ίσχυε και εξακολουθεί να ισχύει προ και μετά του Κλαούζεβιτς η «γεωπολιτική» ως νομιμοποιητικός παράγοντας (ένας από όλους) του πολέμου. Όμως και περισσότερα υπήρξαν και λιγότερα!
    Την εξόντωση των Εβραίων για παράδειγμα, που δεν την πρόλαβε ο στρατηγός, δεν την νομιμοποιούσε άμεσα κανένα γεωπολιτικό συμφέρον. Ηταν ένας φυλετικός παράγοντας που εξακολουθεί να παίζει ρόλο ακόμη και σε εσωτερικούς (εμφύλιους) πολέμους.
    Κατά τα άλλα, συμφωνώ και επαυξάνω στις περί την Ρωσία εκτιμήσεις σου.
    Παραμένουν όμως ισχυρά και αναπάντητα τα τελευταία ερωτήματα:
    99. Σε ποια κοσμοθεωρία υπάγεται η αντίληψη των Διεθνών Οργανισμών και του Διεθνούς Δικαίου για το τι είναι «νόμιμο», «παράνομο», «σωστό» ή «λάθος»;
    100. Σε ποια θεωρία περιλαμβάνεται το πώς πρέπει να είναι η ανθρώπινη συμβίωσή μας;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. ikonikos >>>

    Τα ερωτήματα προκύπτουν από το υπάρχον, εφαρμοζόμενο ή μη Διεθνές Δίκαιο από το 1948 και δώθε. Εξ’ ου και μοιάζουν αντιφατικά. Το Διεθνές Δίκαιο είναι το ίδιο αντιφατικό αφού δεν στηρίζεται σε κάποια βασική αρχή κοινώς αποδεκτή.

    Φοβάμαι λίγο τη θέση περί «αντικειμενικών και υποκειμενικών παραγόντων που θα μπορούσαν κάλλιστα να αποφευκτούν εν τη γενέσει τους». Φοβάμαι δηλαδή ότι αυτό ακριβώς πήγαν να κάνουν οι κατά καιρούς γενοκτόνοι, με πιο πρόσφατους τους Γεωργιανούς.

    Με μπερδεύεις επίσης λίγο με το «δεν υπάρχουν αναπόφευκτοι πόλεμοι» και ύστερα, στην επόμενη παράγραφο: «να αποφεύγονται τα αναπόφευκτα σε έναν πόλεμο (και ολοκληρωτικά από κάθε άποψη) εγκλήματα πολέμου».

    Πως δηλαδή, για να αναφέρω ένα ελληνικό παράδειγμα, θα μπορούσε ο Κολοκοτρώνης να αποφύγει το έγκλημα της σφαγής χιλιάδων Τούρκων και Εβραίων στην Τριπολιτσά (μια από τις μεγαλύτερες γενοκτονίες επί Ευρωπαϊκού εδάφους τον 19ο αιώνα); Με διαπραγματεύσεις με τον Σουλτάνο;
    Και ποια διαφορά έχει αν κάποιο έγκλημα πολέμου ήταν σε ανώτερο επίπεδο πολιτικά και ιδεολογικά αποφασισμένο ή αν ήταν επι μέρους "στρατιωτικός" στόχος;
    Οι «στρατιωτικοί στόχοι» δεν καθορίζονται και αυτοί με πολιτικά και ιδεολογικά κριτήρια; Από εκεί δεν αντλούν την νομιμοποίηση, ακόμη και την επιτυχία τους;
    Λες: «για μένα το κατεξοχήν απόλυτο είναι το να μη γίνει ο άδικος πόλεμος».
    Δίκαιος πόλεμος; Και ποιος θα ήταν δίκαιος;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. kapetanios >>> Δεν είμαι σίγουρος!

    ikonikos >>> Δεν είμαι σίγουρος!

    Οσο δηλαδή δεν απαντάμε στα δύο τελευταία ερωτήματα...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Η κτηνωδία του Ολοκαυτώματος φαντάζει πλήρως ανορθολογική αλλά έχει και αυτή από πίσω της το "οικονομικό" κίνητρο.
    Οι ναζί πιστεύαν οτι οι Εβραίοι ελέγχαν τις οικονομικές τύχες της Γερμανίας τότε. Ήταν αδύνατον όμως να προχωρήσουν σε μια "μαζική λύση" αν δεν ανέπτυσσαν προς τα κατώτερα στρώματα του λαού μια παραμυθολογική προπαγάνδα για τον "προαιώνιο κακό Εβραίο" και τα συναφή.

    Ολα τα μαζικά εγκλήματα στην Ιστορία έχουν από πίσω τους ένα γεωπολιτικό και οικονομικό σύμφέρον

    Για τα δυο τελευταία ερωτήματα,

    99.Σε καμμία. Είναι μόνο η αυθαιρεσία που λέμε, και αποφασίζει τι είναι "νόμιμο" και τι όχι.

    100. Δυστυχώς σε ...όλες. Από τους "Νόμους" του Πλάτωνα μέχρι τον Μαρξ και εδώ είναι σαφώς off άπαντες.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. anemos, ενδιαφέρουσες οι απορίες σου. Χωρίς να έχω κατασταλάξει τελείως στο θέμα, θα προσπαθήσω να κάνω πιο λιανά τα επιχειρήματα μου. Λες:

    "Τα ερωτήματα προκύπτουν από το υπάρχον, εφαρμοζόμενο ή μη Διεθνές Δίκαιο από το 1948 και δώθε. Εξ’ ου και μοιάζουν αντιφατικά. Το Διεθνές Δίκαιο είναι το ίδιο αντιφατικό αφού δεν στηρίζεται σε κάποια βασική αρχή κοινώς αποδεκτή."
    Συμφωνώ σε αυτό, δεν το είπα επικριτικά.

    "Φοβάμαι λίγο τη θέση περί «αντικειμενικών και υποκειμενικών παραγόντων που θα μπορούσαν κάλλιστα να αποφευκτούν εν τη γενέσει τους». Φοβάμαι δηλαδή ότι αυτό ακριβώς πήγαν να κάνουν οι κατά καιρούς γενοκτόνοι, με πιο πρόσφατους τους Γεωργιανούς."

    Πάντα προκύπτει το ζήτημα τι εννοούμε αντικειμενικές και υποκειμενικές συνθήκες και πώς εμείς επιλέγουμε την κατάλληλη μεθοδολογία για να αναλύσουμε τις συνθήκες που έχουν ωθήσει σε έναν πόλεμο.

    Γι' αυτό και η μεθοδολογία δεν μπορεί να είναι "εργαλειακή", με βάση έναν "αντικειμενικό" κανόνα κάποιων τάσεων της κοινωνικής εξέλιξης (όπως π.χ. η ταύτιση της Προόδου με την Ανάπτυξη ή ο ιστορικός υλισμός) ή βέβαια ανορθολογική (όπως π.χ. η ταύτιση του ανθρώπου με το έθνος ή τη θρησκεία), αλλά να στηρίζεται σε μια δυναμική ερμηνεία της ιστορίας με βάση μια διαρκή κοινωνική πάλη μεταξύ των δυνάμεων για αυτονομία, δημοκρατία και αυτοκαθορισμό και των δυνάμεων της ετερονομίας, του ετεροκαθορισμού και της υποδούλωσης (που ήταν οι κυρίαρχες ιστορικά λόγω ακριβώς των έντονων ιεραρχιών και των ελίτ που είχαν δημιουργηθεί και αναπαραχθεί).

    "Με μπερδεύεις επίσης λίγο με το «δεν υπάρχουν αναπόφευκτοι πόλεμοι» και ύστερα, στην επόμενη παράγραφο: «να αποφεύγονται τα αναπόφευκτα σε έναν πόλεμο (και ολοκληρωτικά από κάθε άποψη) εγκλήματα πολέμου»."

    Εδώ ήθελα ακριβώς να πω ότι μέσα σε έναν (άδικο) πόλεμο, ο οποίος δεν είναι "αναπόφευκτος" ιστορικά, τα εγκλήματα πολέμου είναι πράγματι αναπόφευκτα, ειδικά στους μοντέρνους, ολοκληρωτικούς πολέμους.

    "Πως δηλαδή, για να αναφέρω ένα ελληνικό παράδειγμα, θα μπορούσε ο Κολοκοτρώνης να αποφύγει το έγκλημα της σφαγής χιλιάδων Τούρκων και Εβραίων στην Τριπολιτσά (μια από τις μεγαλύτερες γενοκτονίες επί Ευρωπαϊκού εδάφους τον 19ο αιώνα); Με διαπραγματεύσεις με τον Σουλτάνο;"


    Αυτό που λες και το παράδειγμα της Τριπολιτσάς με έχει απασχολήσει. Η ανάλυση μου στο θέμα αυτό που πράγματι ήταν η μεγαλύτερη γενοκτονία δείχνει ότι το πρόβλημα ήταν ακόμα στην αρχική ιδεολογία της ελληνικής επανάστασης, η οποία παρότι βασίστηκε εν πολλοίς στις ιδέες του διαφωτισμού κτλ., δεν έπαυσε να συνυπάρχει και με έντονα εθνικιστικά στοιχεία, τα οποία εκμεταλλεύτηκαν και άσκησαν διάφοροι στρατηλάτες και οδηγήθηκαν σε αυτό το οικτρό έγκλημα.

    Φυσικά, ένα κίνημα αυτονομίας από τα κάτω θα μπορούσε και μέσα ακόμα σε έναν εθνοαπελευθερωτικό πόλεμο να απομονώσει τις εσωτερικές εθνικιστικές τάσεις ειδικά των ελίτ, αλλά τέτοιο κίνημα δεν υπήρξε σε μεγάλο βαθμό. Έτσι, πάλι θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί και αυτό το πολιτικά συνειδητό και "καθαρότατο" έγκλημα.

    Και, για να κάνω μια αναγωγή προς τα πίσω ακόμα, ο εθνικισμός δεν ήταν ούτε ο ίδιος αναπόφευκτος, η δημιουργία των εθνών κρατών και η ιδεολογία που την ακολούθησε δεν ήταν μια αναπόφευκτη ιστορική εξέλιξη αλλά προϊόν εκτεταμένης βίας των χονδρεμπόρων και των μεσαιωνικών κέντρων έναντι των ελεύθερων πόλεων και κοινοτήτων του Μεσαίωνα... (βλ. Καρλ Πολάνι, Ο Μεγάλος Μεταχηματισμός και κοινωνική ανθρωπολογία)

    Γι' αυτό λέω ότι οι πόλεμοι δεν είναι αναπόφευκτοι και ότι πολλά εγκλήματα πολέμου, ακόμα και "δίκαιων", είχαν πράγματι ιδεολογική και πολιτική καθοδήγηση, όπως το συγκεκριμένο.

    "Και ποια διαφορά έχει αν κάποιο έγκλημα πολέμου ήταν σε ανώτερο επίπεδο πολιτικά και ιδεολογικά αποφασισμένο ή αν ήταν επι μέρους "στρατιωτικός" στόχος;
    Οι «στρατιωτικοί στόχοι» δεν καθορίζονται και αυτοί με πολιτικά και ιδεολογικά κριτήρια; Από εκεί δεν αντλούν την νομιμοποίηση, ακόμη και την επιτυχία τους;"


    Έχει διαφορά, με την έννοια ότι πλέον, στους μοντέρνους, ολοκληρωτικούς πολέμους, ακόμα και στρατιωτικοί καθαρά στόχοι αν χτυπηθούν (στρατιωτικές εγκαταστάσεις, άρματα, στρατιωτικό δυναμικό κτλ.), πάντα το χτύπημα συνοδεύεται από εγκλήματα πολέμου ("παράπλευρες απώλειες"). Θα μου πεις, και η τεχνολογία, οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται και επιλέγονται από τις πολιτικές και στρατιωτικές ελίτ δεν είναι ουδέτερες αλλά έχουν χαρακτηριστικά που οδηγούν στα αναπόφευκτα αυτά εγκλήματα, και θα συμφωνήσω. Άρα, πάλι ερχόμαστε στην αναγωγή προς τα πίσω: Είναι αναπόφευκτη η χρήση π.χ. τέτοιας θηριώδους τεχνολογίας στο δυτικό κόσμο; Η απάντηση είναι όχι, αν υπάρχει ένα κίνημα εναντίωσης στο μηχανισμό του πολέμου και βέβαια στο ιεραρχικό σύστημα που ωθεί στις συγκρούσεις(που βασίζεται και στον αντικειμενικό ορθολογισμό των φιλελεύθερων διαφωτιστών ή των μαρξιστών περί αυτοσκοπού της ανάπτυξης που ανέφερα πριν).

    Σε σχέση με την ιδεολογική και συνειδητά πολιτική απόφαση σφαγής αμάχων π.χ. ή ισοπέδωσης πόλεων, εδώ έχουμε αυτό που λέμε το απόγειο του παραλογισμού εντός ενός πολέμου, και βέβαια ακριβώς επειδή εδώ τα κίνητρα είναι συνειδητά απάνθρωπα και δε γίνονται για στρατιωτική άμυνα, βέβαια παίζει κάποιο ρόλο στην απόδοση ευθυνών, ακόμα και αν μέσα στον παραλογισμό αυτό προβληθεί η "δικαιολογία" για πτώση του ηθικού των εχθρών κλπ.

    Όμως, βέβαια υπάρχει διαβάθμιση στις ευθύνες και στα αίτια και αυτό δεν πρέπει να μας χάνει να χάνουμε το βάρος του focus μας στις αιτίες και τους κατεξοχήν υπαίτιους π.χ. του Β Π. πολέμου που ήταν η άνοδος του φασισμού, ο ρόλος του έθνους-κράτους που είχε θεοποιηθεί εκείνη την περίοδο, όπως κυρίως και οι αντικειμενικές κρίσεις της καπιταλιστικής οικονομίας της αγοράς που οδήγησαν στην άνοδο του ανορθολογισμού, των εθνικισμών κτλ. (που πάλι δεν ήταν αναπόφευκτες, εφόσον το σύστημα αμφισβητούνταν από τα κάτω).

    Αν απέναντι σε αυτά υπήρχε ένα κοινό μαζικό κίνημα αντίστασης, πέραν του σοσιαλιστικού που καλουπώθηκε σύντομα από τις ελίτ στον υπαρκτό, και επεκτεινόταν μέσα στη Γερμανία π.χ., πολύ πιθανόν ο πόλεμος αυτός να είχε αποφευχθεί, όπως και να είχαμε γλιτώσει και τα συνειδητά (και ολοκληρωτικά) εγκλήματα πολέμου όπως η Χιροσίμα, κλπ.

    Γι' αυτό μιλώ για μια προσπάθεια ερμηνείας της ιστορίας ως ένα δημιουργικό αποτέλεσμα μιας διαρκούς κοινωνικής πάλης με έντονα ιεραρχικά χαρακτηριστικά.

    "
    Λες: «για μένα το κατεξοχήν απόλυτο είναι το να μη γίνει ο άδικος πόλεμος».
    Δίκαιος πόλεμος; Και ποιος θα ήταν δίκαιος;"


    Οι δίκαιοι πόλεμοι είναι αυτοί ακριβώς που συνήθως γίνονται, όπως ανέφερα, από ένα αυτόνομο, απελευθερωτικό λαϊκό κίνημα, με ορθολογικά κίνητρα που έχουν σκοπό την αντίσταση στον κατακτητή, την απελευθέρωση από τις καταπιεστικές ιεραρχίες, την κατάλυση ενός άδικου συστήματος και της ελίτ που το στηρίζουν κλπ. και που φυσικά έχει σκοπό να ακολουθήσει μέσα που θα είναι συμβατά με τον στόχο και όχι να κάποιος να γίνει χαλίφης στη θέση του χαλίφη (γι' αυτό και τα λαϊκά εθνοαπελευθερωτικά κινήματα συνήθως έχουν δίκαιες επιδιώξεις). Το αν και πώς και γιατί καταπιέζεται ένας λαός μπορεί να αποδειχθεί με επιστημονικά στοιχεία και τον ορθό λόγο.

    Τελικά, το δίκαιο το ορίζουμε με βάση κάποιες αρχές αυτονομίας που έχουμε εμείς οι ίδιοι επιλέξει ως συμβατές με την κοσμοθεωρία μας. Απλά επειδή η παράδοση της αυτονομίας μπλέκεται με τη φιλελεύθερη και τη σοσιαλιστική παράδοση σε κάποιες σφαίρες, βλέπουμε ότι υπάρχουν σε κάποια θέματα κοινές εκτιμήσεις από πολύ κόσμο. Το ζήτημα είναι όμως σε τι βαθμό ο κόσμος αυτός έχει αναλύσει τα συστημικά αίτια που οδηγούν στους πολέμους και το αν ανάγει το ζήτημα στις απώτερες αιτίες που έχουν σχέση με τη συγκέντρωση οικονομικής και πολιτικής δύναμης στα χέρια κάποιων ελίτ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. " 99. Σε ποια κοσμοθεωρία υπάγεται η αντίληψη των Διεθνών Οργανισμών και του Διεθνούς Δικαίου για το τι είναι «νόμιμο», «παράνομο», «σωστό» ή «λάθος»;"
    Στην κοσμοθεωρία του συσχετισμού δύναμης και στη δυνατότητα αντίστασης και διαμόρφωσης πραγματικής πολιτικής και οικονομίας ισότιμα από το λαό. Επίσης, στο βασικό θέμα της υποτίθεται "αναπόδραστης" ύπαρξης του έθνους-κράτους και των μύριων προβλημάτων (και μύριων "ειδικών" που το νομιμοποιούν) που δημιουργεί.

    "
    100. Σε ποια θεωρία περιλαμβάνεται το πώς πρέπει να είναι η ανθρώπινη συμβίωσή μας;"
    Επιλέγουμε με απροκατάληπτο και αυτόνομο Ορθό Λόγο και όταν επιλέξουμε τις συμβατές αρχές και ανάλυση πολλοί γινόμαστε μαζικό κίνημα για ριζική αλλαγή και ποιοτική βελτίωση της κοινωνικής ζωής.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. " 99. Σε ποια κοσμοθεωρία υπάγεται η αντίληψη των Διεθνών Οργανισμών και του Διεθνούς Δικαίου για το τι είναι «νόμιμο», «παράνομο», «σωστό» ή «λάθος»;"
    Στην κοσμοθεωρία του συσχετισμού δύναμης και στη δυνατότητα αντίστασης και διαμόρφωσης πραγματικής πολιτικής και οικονομίας ισότιμα από το λαό. Επίσης, στο βασικό θέμα της υποτίθεται "αναπόδραστης" ύπαρξης του έθνους-κράτους και των μύριων προβλημάτων (και μύριων "ειδικών" που το νομιμοποιούν) που δημιουργεί.

    "
    100. Σε ποια θεωρία περιλαμβάνεται το πώς πρέπει να είναι η ανθρώπινη συμβίωσή μας;"
    Επιλέγουμε με απροκατάληπτο και αυτόνομο Ορθό Λόγο και όταν επιλέξουμε τις συμβατές αρχές και ανάλυση πολλοί γινόμαστε μαζικό κίνημα για ριζική αλλαγή και ποιοτική βελτίωση της κοινωνικής ζωής.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Δημοσίευση σχολίου

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Το Πολυδύναμο Κέντρο Κοινωνικής Παρέμβασης Νομού Κυκλάδων...

Τα 15 sites που άλλαξαν το internet