Κάθε άνθρωπος εκφράζει τις σκέψεις και τα συναισθήματα του με πολλαπλούς τρόπους και σε διαφορετικά επίπεδα, σε διαφορετικές συνθήκες. Ο βαθμός με τον οποίο προσαρμόζεται σε αυτά τα επίπεδα και κατανοεί τις συνθήκες της έκφρασής του είναι και ο δείκτης της "επικοινωνιακής του υγείας", ενίοτε δε και της ψυχικής του.
Στο πρώτο επίπεδο καθένας από εμάς συνομιλεί με τον εαυτό του αναπτύσσοντας έναν εσωτερικό μονόλογο όπου μπορεί πραγματικά να λέει ό,τι θέλει, όσο θέλει, να φάσκει, να αντιφάσκει, να ανασκευάζει και να ανασυνθέτει τις σκέψεις του οι οποίες μπορεί να είναι ολοκληρωμένες ή και αποσπασματικές. Σε αυτό το επίπεδο απολαμβάνει, δυνητικά, την απόλυτη επικοινωνιακή ελευθερία.
Σε ένα δεύτερο επίπεδο επικοινωνούμε με τον στενό μας κύκλο, τον/την σύντροφο, τους γονείς, τα παιδιά, τους κολλητούς φίλους. Εδώ ανακύπτει η στοιχειώδης ανάγκη της συγκρότησης αν και όχι με τα αυστηρότερα κριτήρια αφού, υποθέτουμε, υπάρχει από όλους μια βαθύτερη γνώση των κινήτρων αλλά και των χαρακτηριστικών μας μέσα από την λίγο ή πολύ μακρόχρονη σχέση μας με τους άλλους. Η ελευθερία μας περιορίζεται από κάποιους κανόνες, παραμένει όμως μεγάλη αφού δεν χρειάζεται να εξηγούμε πράγματα τα οποία οι άλλοι ήδη γνωρίζουν για εμάς και για το πλαίσιο των αρχών μας ή τον τρόπο της σκέψης μας. Ακόμη και εάν παρεξηγηθούμε είναι πολύ εύκολο να αποκαταστήσουμε αυτή την παρεξήγηση.
Το τρίτο επίπεδο είναι αυτό του δημόσιου λόγου, της δημόσιας επικοινωνίας ενώπιον κοινού με το οποίο έχουμε περισσότερη ή, συνηθέστερα, λιγότερη εξοικείωση. Κι επειδή όλα τα παραπάνω είναι αρκετά θεωρητικά ας τα πούμε απλά: Αλλιώς είναι να μιλάς μέσα στο σπίτι σου, αλλιώς με την αντροπαρέα των παλιών συμμαθητών, αλλιώς στο καφενείο και αλλιώς στην τηλεόραση. Είναι διαφορετικός ο τρόπος που λες κάτι με τους συναδέλφους σου στη δουλειά κι άλλος όταν μιλάς στη συνέλευση της πολυκατοικίας σου. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα πεις άλλα πράγματα στους μεν και άλλα στους δε; Ούτε ότι θα πεις την αλήθεια σε κάποιους και ψέμματα σε κάποιους άλλους.
Αντίθετα, αυτό σημαίνει ότι αναγνωρίζεις σε ποιούς μιλάς και τους κανόνες που εκείνοι βάζουν στην επικοινωνία. Προσαρμόζεσαι και βρίσκεις τον τρόπο να επικοινωνήσεις. Ξέρεις ΤΙ θα πεις σε ΠΟΙΟΥΣ, ΠΟΤΕ και ΠΩΣ!
Ας πάρουμε ένα παράδειγμα: Είσαι άθεος. Με γεια σου με χαρά σου! Εχεις την άποψή σου για την εκκλησία, τους παπάδες, τις θρησκευτικές τελετές. Υπερασπίζεσαι τον πολιτικό γάμο, την κηδεία και τη βάφτιση, την καύση των νεκρών και την κατάργηση του μαθήματος των θρησκευτικών στα σχολεία. Επίσης, κριτικάρεις την υποδοχή με τιμές αρχηγού κράτους του αγίου φωτός, το Πάσχα. Ολα αυτά τα θέματα αλλιώς θα τα πεις με την παρέα σου, αλλιώς με ανθρώπους που μοιράζεσαι τις ίδιες ιδέες και αλλιώς την Μεγάλη Παρασκευή και συντροφιά από γιαγιάδες που έχουν μόλις προσκυνήσει τον Επιτάφιο. Επίσης είναι διαφορετικό το να τα πεις σε μια ημερίδα και διαφορετικό σε ένα τηλεοπτικό πάνελ. Σωστά;
"Λάθος!". Θα σου πουν πολλοί δημοσιολογούντες αυτής της Εποχής. "Θα λέω την παρόλα μου όπου και όποτε γουστάρω, σε όποιους γουστάρω!". Κι έτσι κάνουν! Καθημερινά!
Ο,τι να΄ναι, όπου να'ναι κι όποιον πάρει ο Χάρος!
Οψιμη εφηβεία με τεράστιο πρόβλημα προσαρμογής.
Σαν τον δικαστή της "Χαρτοπαίχτρας" που όταν η κατηγορούμενη Βλαχοπούλου λέει "πάσο" σε κάποια ερώτηση εκείνος απαντάει τα "ρέστα μου" επειδή είναι κι ο ίδιος χαρτοπαίχτης!
Μόνο που εκείνος δαγκώνεται μόλις το λέει!
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου