Να δούμε κατάματα τον Φόβο
Η απάντηση είναι πως όχι. Κανείς δεν το πιστεύει. Ομως και κανένας δεν κάνει το επόμενο βήμα είτε της χαριστικής βολής στα θύματα αυτής της κρίσης είτε της ανατροπής. Διότι όλοι φοβούνται την επόμενη ημέρα, δηλαδή την πραγματικότητα. Και αυτός ο φόβος είναι τόσο βαθύς που όλοι αρνούνται ακόμη και να την φανταστούν, πράγμα μάλλον παράδοξο ειδικά για τον εκπαιδευμένο στη φιλοσοφία, Δυτικό κόσμο. Τι μπορεί να συμβεί αν αυτό το αδρανές -σε μία ισορροπία τρόμου- μπραντ-ε-φέρ μεταξύ αγορών και κοινωνίας λήξει με την υπερίσχυση της μίας ή της άλλης πλευράς; Ποιά θα είναι η επόμενη στιγμή;
Μέχρι τώρα καμιά από τις δύο πλευρές δεν αποφασίζει είτε να ρίξει όλο του το βάρος είτε να υποχωρήσει. Κανείς δεν αποφασίζει να συντρίψει ή να αφεθεί στη συντριβή. Ασκούνται διαρκώς πιέσεις, κερδίζονται πόντοι, γίνονται υποχωρήσεις αλλά πάντοτε ως ένα σημείο. Σταθμίζοντας πάντα τις αντοχές του άλλου και μη αποφασίζοντας τη ρήξη. Σαν και οι δύο να επιζητούν και την πίτα και τον σκύλο χωρίς να παραδέχονται πως κάθε μέρα που περνάει ΚΑΙ η πίτα μειώνεται ΚΑΙ ο σκύλος μένει πεινασμένος.
Γιατί αλήθεια συμβαίνει αυτό;
Η σημερινή, παράλογη κατάσταση έχει ως βασικό αίτιο το δόγμα της "μη-σύγκρουσης" το οποίο επικράτησε μετά τα τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Και για να είμαστε πιο ακριβείς: της μη εσωτερικής σύγκρουσης (με την παράλληλη εξαγωγή των συγκρούσεων εκτός των εδαφικών ορίων των δυτικών κρατών και κυρίως προς τη Μέση Ανατολή και την κεντρική Ασία). Εχοντας, αφ' ενός, την ιστορική συνείδηση του πόσο εξουθενωτικά αιματηρές υπήρξαν πάντοτε οι εσωτερικές συγκρούσεις (κάτι που είναι σωστό) και πιστεύοντας τη θεωρία, αφ' ετέρου, ότι έχει επέλθει το "τέλος της ιστορίας" (κάτι που δεν αποδεικνύεται) οι δυτικοί επιβάλλουν στους εαυτούς τους την "ισορροπία".
Εχοντας υποχωρήσει ο (πλασματικός εν πολλοίς) φόβος μιας πυρηνικής αναμέτρησης έπρεπε να "ανακαλυφθεί" ένας νέος φόβος που θα διατηρούσε την εσωτερική συνοχή των δυτικών κοινωνιών. Κι αυτός δεν ήταν άλλος από τον φόβο της κοινωνικής σύγκρουσης που θα έθετε σε κίνδυνο της "κατακτήσεις" της κοινωνίας οι οποίες για τους κρατούντες ήσαν δύο: η καταναλωτική δύναμη και το έστω και περιορισμένο κοινωνικό κράτος. Ως αντάλλαγμα, οι αγορές ζήτησαν και επέβαλαν την ελευθερία τους μέσω της "παγκοσμιοποίησης". Εκεί στηρίχθηκε και η αποδοχή του δόγματος της "μη σύγκρουσης", το σύγχρονο κοινωνικό συμβόλαιο. Ενα συμβόλαιο που φρόντιζαν να υπενθυμίζουν, καταγράφοντας την όποια απόπειρα παραβίασης του, τα ΜΜΕ τα οποία έγιναν και ο φύλακας-άγγελός του. Οι παραβιάσεις όμως και οι παρασπονδίες εκείνων που συνέταξαν αυτό το "κοινωνικό συμβόλαιο" παρέμειναν και παραμένουν αόρατες. Ακόμη όμως κι όταν αποκαλύπτονται κάποιες από αυτές χαρακτηρίζονται ως μικρά "λογιστικά λάθη" που όμως δεν πρέπει να επηρεάσουν τη "μεγάλη εικόνα".
Ο ρόλος που παίζουν τα ΜΜΕ στην τρέχουσα κατάσταση της Δύσης είναι πολύ πιο κρίσιμος απ' ότι και οι ίδιοι οι επικριτές τους εννοούν. Αλλοιώνοντας την πραγματικότητα και διαστρεβλώνοντας τα γεγονότα δεν παραπλανούν, απλώς. Στην ουσία υποκαθιστούν την εκτελεστική εξουσία ασκώντας πνευματική πίεση στην κοινωνία. Μία πίεση η οποία δεν γίνεται άμεσα αντιληπτή καθώς υπογείως υποσκάπτει την ανθρώπινη συνείδηση. Η πολιτική δράση, η πράξεις αντίστασης, ακόμη και οι πιο ειρηνικές, μία πορεία στο δρόμο, ένα πανό σε ένα δημόσιο κτήριο, παρουσιάζονται ως πράξεις επικίνδυνες δυνητικά επικίνδυνες για τους υπόλοιπους ανθρώπους. Η άρθρωση της οποιασδήποτε αντίρρησης λοιδορείται και υπόνοια μιας διαφορετικής επιλογής χαρακτηρίζεται μη ρεαλιστική. Αντίθετα, η οποιαδήποτε κυβερνητική απόφαση, η οποιαδήποτε πολιτική του ιερατείου των Βρυξελλών ή του Βερολίνου χαίρουν λογικής νομιμοποίησης και δεν υπόκεινται οποιουδήποτε ελέγχου από πλευράς ΜΜΕ. Ο νεοφιλελευθερισμός -η επικρατούσα δηλαδή ιδεοληψία- πλασάρεται ως φυσική συνθήκη. Και μάλιστα μοναδική και μη διαπραγματεύσιμη. Το εποικοδόμημα κινδυνεύει ακόμη και από τη σκέψη -πόσο μάλλον από τη διατύπωση- πως μπορεί να υπάρχει και άλλος δρόμος. Η οποιαδήποτε αστοχία του ίδιου του συστήματος φορτώνεται εξ' ολοκλήρου σε εκείνους που τολμούν να το αμφισβητούν. Η έκφραση της "βούλησης της κοινωνίας" θεωρείται a priori εχθρική. Το "αιώνιο Ράιχ" των από πάνω θα διαρκέσει για πάντα διότι αυτή ήταν η φυσική εξέλιξη των πραγμάτων.
Εδώ όμως βρίσκεται και η αχίλλειος πτέρνα της ιδεοληψίας του "Ράιχ". Στην προσπάθειά του να εξαφανίσει κάθε αντίθεση η οποία θα μπορούσε έστω και ελάχιστα να απειλήσει το δόγμα της μη εσωτερικής σύγκρουσης χάνει και το ίδιο ένας ζωτικό, ανανεωτικό παράγοντα: αυτόν της σύνθεσης μέσω των αντιθέσεων. Αυτοπαγιδεύεται σε μία κατάσταση η οποία δεν μπορεί πλέον να εξελιχθεί, να προχωρήσει ακόμη και προς όφελός του. Οι κυρίαρχοι αυτού του κόσμου, οι δυνάμεις της εξουσίας χρησιμοποιούσαν πάντοτε τις αντιστάσεις των "κάτω" λίγο ή περισσότερο δημιουργικά, ως άλλοθι ή ακόμη και ως ευκαιρία για να ισχυροποιήσουν τη θέση τους απέναντι στους ανταγωνιστές τους. Εμφάνιζαν περιόδους "διαφωτισμού" και ανοίγματος στην κοινωνία για να επιβιώσουν και να μεταλλαχθούν ως κάτι πιο ανθεκτικό. Και μόνο όταν δεν τα κατάφερναν να συνθέσουν συντρίβονταν υπό την πίεση των αντιθέσεων.
Ο νεοφιλελευθερισμός δεν έχει την ευφυΐα να αποδεχτεί αυτές τις αντιθέσεις. Ούτε την ικανότητα. Αυτό άλλωστε αποδεικνύεται από την ίδια την εξέλιξη της οικονομικής κρίσης καθώς το σύστημα οδηγείται από το ένα αδιέξοδο στο άλλο παραγνωρίζοντας τις επιπτώσεις της στην κοινωνία αλλά και στο δικό του εποικοδόμημα το οποίο αργά ή γρήγορα θα αρχίσει να κλυδωνίζεται από τα μηχανικά σφάλματα των ίδιων των κατασκευαστών του.
Υπό αυτές τις συνθήκες μεγαλύτερος θα έπρεπε να είναι ο φόβος όλων μας από την παραμονή σε αυτό το εποικοδόμημα παρά εκείνος από την έξοδό μας από αυτό. Κι αυτόν τον φόβο πρέπει να τον κοιτάξουμε κατάματα και να τον μετατρέψουμε σε ένστικτο επιβίωσης πριν θαφτούμε κάτω από τα συντρίμμια του συστήματος.
Δυστυχώς ή ευτυχώς αυτός ο απεγκλωβισμός από τον φαύλο κύκλο στον οποίο μας έχει οδηγήσει ο νεοφιλελευθερισμός δεν μπορεί να εναποτεθεί σε κάποιον άλλον, σε μία δύναμη η οποία απλώς θα μας εκπροσωπεί και θα λειτουργήσει ως "σωτήρας" ικανός να μας βγάλει από τα αδιέξοδα. Η επόμενη ημέρα δεν θα έλθει με απ' ευθείας ανάθεση στον όποιο "σωτήρα" γιατί αυτό από μόνο του θα τον μετατρέψει σε διαχειριστή της καταστροφής.
Η επόμενη ημέρα θα έλθει μόνο όταν βάλει χέρι ο καθένας από εμάς και όλοι μαζί.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου