Η Ενημέρωση στο Απόσπασμα - Ενα μάθημα για όλους

Με τη διαπίστωση πως η κρίση, η παραπληροφόρηση και οι απολύσεις στον Τύπο και στα άλλα ΜΜΕ δεν μπορεί σήμερα να αποτελούν απλώς ένα αντικείμενο θεωρητικών ακαδημαϊκών αναφορών, πραγματοποιήθηκε σήμερα στο Πανεπιστήμιο Αθηνών ημερίδα με θέμα «Η επικοινωνία στο απόσπασμα: Κρίση, παραπληροφόρηση, απολύσεις στα ΜΜΕ».

Μπροστά σε μια κατάσταση γενικότερης κρίσης, παραπληροφόρησης και γενικευμένων απολύσεων στα ΜΜΕ, απολυμένοι και εργαζόμενοι δημοσιογράφοι, πανεπιστημιακοί δάσκαλοι και φοιτητές συμμετείχαν σε μια εκδήλωση - συμβολή στην απαραίτητη επικοινωνία, αλληλεγγύη και κοινή δράση.

“Πρόκειται για την τρίτη ημερίδα που γίνεται το τελευταίο διάστημα με παρεμφερές θέμα. Αυτό δείχνει την έντονη ανησυχία στο χώρο των ΜΜΕ”, δήλωσε ο πρόεδρος του Τμήματος Επικοινωνίας και ΜΜΕ, κ. Γ. Πλειός, τονίζοντας πως τις συνέπειες της κρίσης δεν τις βιώνουν μόνο οι δημοσιογράφοι αλλά και τα πανεπιστήμια. “Η κρίση που βιώνουμε είναι μια κρίση εκτός από οικονομική και πολιτική, μια κρίση αξιών και θεσμών. Μια κρίση που περιλαμβάνει αντιθέσεις. Το χρήμα με την πολιτική, οι ισχυροί με τους αδύνατους, οι παλιές με τις νέες τεχνολογίες. Το πλέγμα αυτών των αντιθέσεων αλλάζει σε πολύ γρήγορο χρονικό διάστημα. Αυτό κάνει την αλλαγή βίαιη. Και φέρνει την συρρίκνωση σε διαφορετικές φωνές, οδηγεί σε απώλεια θέσεων εργασίας, εργασιακών δικαιωμάτων, αλλαγή στο δημοσιογραφικό περιεχόμενο και το κάνει πιο εμπορικό και πιο κίτρινο”, πρόσθεσε.

Στην πρώτη ενότητα της ημερίδας με θέμα “Κρίση και ΜΜΕ” η δημοσιογράφος Χριστίνα Κοψίνη μίλησε για την “άνθηση με πήλινα πόδια” που έζησε ο δημοσιογραφικός κλάδος τα τελευταία χρόνια και τόνισε πως το προϊόν της δημοσιογραφίας είναι απόρροια της ευφορίας της τελευταίας 20ετίας καθώς και των νοσηρών σχέσεων των ΜΜΕ με το τραπεζικό σύστημα και με την κρατική εξουσία.

“Οι τράπεζες αποτελούν το βασικό χρηματοδότη των ΜΜΕ. Μια στενή σχέση διαπλοκής που είναι δύσκολο να λυθεί.” πρόσθεσε η κ. Κοψίνη. “Βιώσαμε την ευφορία και την ανάπτυξη ενός κλάδου με υπερκέρδη που τώρα βιώνουν μια απότομη κατάρρευση, γιατί στηρίχθηκαν στην υπερχρέωση”, συνέχισε. Απευθυνόμενη προς τους φοιτητές είπε πως “Όσοι μπήκαμε σε αυτή τη δουλειά ξεχάσαμε ή δεν σκεφτήκαμε ποτέ ότι για να κάνεις σωστά τη δουλειά δεν πρέπει να είσαι εξαρτημένος από αυτήν. Δημοσιογραφία και οικονομική εξάρτηση δεν πάνε μαζί.”

“Σε μια εποχή διαρκούς χρεοκοπίας η δημοσιογραφία πληρώνει τις αμαρτίες της” είπε ο Σ. Χριστακόπουλος αναφερόμενος στα πολλαπλά κρατικά οφέλη που απολάμβαναν πολλά από τα ισχυρότερα Μέσα Ενημέρωσης.

“Οι περισσότεροι πιστεύαμε ότι τα δανεικά της διαφθοράς θα ήταν δανεικά και αγύριστα. Μας αρκούσε ο ρόλος του ντίλερ, χωρίς να αναρωτηθούμε γιατί αυξήσαμε το χρέος μας.” τόνισε, κάνοντας λόγο για τις “τραγικές κατά κύριο λόγο ερμηνείες της κρίσης” από τα ΜΜΕ. “Εμείς οι δημοσιογράφοι βρισκόμαστε σε πλήρη σύγχυση. Το έδαφος χάνεται κάτω από τα πόδια μας. Και η κοινωνία μας κοιτάζει ρωτώντας μας με ποιόν είμαστε;”

Από την μεριά του ο Λ. Βατικιώτης δήλωσε πως “τα ΜΜΕ καλούνται να κάνουνε τη βρώμικη δουλειά και να βοηθήσουμε τους πολιτικούς να πάρουνε τα αντιδραστικά μέτρα για να επανεκλεγούν”.

Ο δημοσιογράφος Σταύρος Λυγερός σημείωσε πως η κρίση παρότι παράγει ενδιαφέρον για ενημέρωση, τα ΜΜΕ ως επιχειρηματικοί οργανισμοί συρρικνώνονται. Τόνισε πως ο στρατηγικός ρόλος των Μέσων Ενημέρωσης στο “σημερινό πόλεμο” έχει μετατρέψει τα ΜΜΕ σε χυδαίους προπαγανδιστές.

“Η επικοινωνία μέσα στο περιβάλλον που λειτουργεί έχει τεθεί από μόνη της στο απόσπασμα και αυτό που τη μολύνει είναι η μολυσμένη πληροφορία”, σημείωσε πως η Κ. Ρηγοπούλου. Σύμφωνα με την ίδια ανάμεσα στο πανεπιστήμιο και τα ΜΜΕ υπάρχει μια συνεργασία, αλλά κατά βάθος υπάρχει μια δυσπιστία. “Αυτό που κάνει η μαύρη προπαγάνδα είναι να μας χωρίζει. Αυτή τη στιγμή πρέπει να συναντηθούμε όχι στα λόγια, αλλά σε πράξεις”, κατέληξε.

Στον χαιρετισμό του ο Πρύτανης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Θ. Πελεγρίνης σημείωσε την ανάγκη να δημιουργήσουν οι δημοσιογράφοι τις δικές τους αντιστάσεις. “Βεβαίως και συμμερίζομαι τον αγώνα των δημοσιογράφων να κερδίσουν το ψωμί τους. Αλλά μέχρι που; Πριν εκατό χρόνια ο Νίτσε είχε πει πώς χρειαζόμαστε άλλα εκατό χρόνια για να βρωμίσουν οι εφημερίδες. Σήμερα έχουν παραβρωμίσει.” σημείωσε.

Μιλώντας στην ημερίδα, ο καθηγητής Μ. Μεϊμάρης επέμεινε στην προσωπική ευθύνη του κάθε δημοσιογράφου αλλά και στη συλλογική ευθύνη του κλάδου στα πλαίσια όσων συμβαίνουν στη χώρα σήμερα.

    Ο Πρόεδρος της ΕΣΗΕΑ Δημήτρης Τρίμης σημείωσε πως η βασική υποχρέωση των συνδικάτων είναι η σύνδεσή τους με την κοινωνία και πως τόσο η δημοσιογραφία όσο και η επικοινωνία δεν μπορούν να λειτουργήσουν σωστά μέσα σε ένα περιβάλλον διαφθοράς, φτώχειας και εξάρτησης. Ο πόλεμος στα ΜΜΕ, διευκρίνισε, δεν θα έχει θύματα μόνο δημοσιογράφους, αλλά την ίδια την κοινωνία και τα αφεντικά. Η διέξοδος για τη νέα γενιά, συνέχισε, είναι να φτιάξει τα δικά της μέσα και να κερδίσει την εμπιστοσύνη της κοινωνίας.

    Η δημοσιογράφος Αγγέλα Νταρζάνου εξέφρασε την άποψη ότι ο Τύπος βάλλεται από δύο μεριές. Αφενός αντιμετωπίζει όλα εκείνα τα προβλήματα τα οποία επέφερε η οικονομική κρίση και συνοψίζονται στη μείωση του αριθμού των φύλλων και των διαφημίσεων, που οδήγησαν και στο κλείσιμο πολλών ΜΜΕ, διευρύνοντας περαιτέρω το πρόβλημα κι αφετέρου όλα εκείνα τα προβλήματα που προκύπτουν από τη μετάβαση προς τα νέα μέσα. Οι νέες τεχνολογίες και ιδιαίτερα το διαδίκτυο, εξήγησε η κ. Νταρζάνου, ως πεδία επιχειρηματικής δραστηριότητας δεν έχουν βρει ακόμη ένα επιχειρηματικό μοντέλο που να διασφαλίζει τη βιωσιμότητά τους.

    Στη στενή σχέση του Τύπου με οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα στάθηκε ο Πέτρος Λινάρδος-Ρυλμόν, ο οποίος εξήγησε πως το νεοφιλελεύθερο μοντέλο εργασίας γενικότερα αλλά και στον Τύπο ειδικότερα, οδήγησε στη δημιουργία εργαζομένων δύο ταχυτήτων.

    Η δημοσιογράφος Α. Πολίτη ανέφερε πως η εκμετάλλευση και η εξόντωση των εργαζομένων στον Τύπο πλέον συνοδεύεται και από το στιγματισμό και τη σπίλωση των ονομάτων τους, επισημαίνοντας πως μόνο μέσα από συλλογικές δράσεις μπορούν να δοθούν λύσεις στα προβλήματα των εργαζομένων στα ΜΜΕ.

    Την πεποίθησή του πως τα ΜΜΕ δεν ασθενούν οικονομικά, αλλά έκαναν πλούσιους πολλούς εκδότες τα περασμένα χρόνια, εξέφρασε ο εκπρόσωπος της ΠΟΕΣΥ, δημοσιογράφος Γ. Κατερίνης, υποστηρίζοντας πως αν ήταν ζημιογόνα για τους ιδιοκτήτες θα σταματούσαν τη λειτουργία τους. Συνέχισε, σημειώνοντας πως τα ΜΜΕ συνεχίζουν να είναι κερδοφόρα, από άλλες δραστηριότητες και πως οι απολύσεις στόχο δεν έχουν την εξοικονόμηση αλλά τον καλύτερο έλεγχο των ΜΜΕ.

    Η καθηγήτρια Μαρία Κομνηνού σημείωσε το μέγεθος της παραπληροφόρησης. Ο Δημήτρης Κωνσταντακόπουλος ανέλυσε τα χαρακτηριστικά του νέου ολοκληρωτισμού της «Αυτοκρατορίας του Χρήματος» που επιχειρεί να κατεδαφίσει τα κοινωνικά και δημοκρατικά δικαιώματα που εμπεδώθηκαν μετά τη νίκη των ευρωπαϊκών λαών επί του Χίτλερ. Υπογράμμισε την ιδιαίτερη σημασία του ελέγχου των μέσων και της πολιτικής εξουσίας από το διεθνές χρηματιστικό κεφάλαιο και επέμεινε στη χρήση μεθόδων χειραγώγησης της συνείδησης, συγκρίνοντας τον σχεδιασμό και τις συνέπειες της πολιτικής της «γκλάσνοστ» (διαφάνειας) στην ΕΣΣΔ με το πρόγραμμα «ψυχολογικού πολέμου» για να περάσει το Μνημόνιο στην Ελλάδα. Αμφότερες οι καμπάνιες είχαν τρία κοινά στοιχεία, το πένθος, την καλλιέργεια ενοχής και την καταστροφή της αυτοπεποίθησης προκειμένου να πετύχουν την αποτροπή και καταστολή τυχόν αντιστάσεων στην ακολουθούμενη πολιτική.

    Η Σ. Χαϊμαντά μίλησε για τα αίτια της παραπληροφόρησης εντοπίζοντας τα στο καθεστώς λειτουργίας των ΜΜΕ. Τη θεωρεί αποτέλεσμα της κρατικής παρέμβασης, των οικονομικών συμφερόντων των ιδιοκτητών των ΜΜΕ, που είναι η ίδια η καθεστηκυία τάξη, αλλά επίσης και των διαφημιστών και της πίεσης που δέχονται οι δημοσιογράφοι. Η μάχη πρέπει να δοθεί από τους δημοσιογράφους μέσα από τη δουλειά τους.

    Ο Άρης Χατζηστεφάνου αρχικά σημείωσε πως υπάρχει μια διεθνή και σταθερή μέθοδος αντιμετώπισης της κρίσης μιας χώρας από τα ΜΜΕ και φυσικά πρόκειται για μια μέθοδο που αποκρύπτει την αλήθεια και αναδεικνύει μόνο την κυρίαρχη ιδεολογία προκειμένου να καθησυχάσει τα πληττόμενα κομμάτια της κοινωνίας. Ο κ Χατζηστεφάνου εξήγησε πως στα πλαίσια ενός ξεκάθαρου ταξικού πολέμου το κεφάλαιο και οι πολιτικοί του εκφραστές παρεμβαίνουν άμεσα στη δουλειά των δημοσιογράφων οι οποίοι απλώς αναπαράγουν τα κατευθυντήρια κείμενα.

    Ο Δ. Ψαρράς διέκρινε διαβαθμίσεις της λογοκρισίας ξεχωρίζοντας περιπτώσεις αθώας παραπληροφόρησης από άλλες, όπου υπάρχει πρόθεση σκόπιμης διάδοσης ψεύδους και που είναι οι πιο επικίνδυνες, αλλά τόνισε πως σήμερα υπάρχει τρόπος διασταύρωσης των όσων δημοσιεύονται στον Τύπο, για τον οποίο έχει πια καταργηθεί ο διαχωρισμός κίτρινου και μη, μέσω των νέων μορφών επικοινωνίας.

    Με ιδιαίτερη συγκίνηση το ακροατήριο υποδέχθηκε τον δημοσιογράφο Μανώλη Κυπραίο που έχασε την ακοή του από έκρηξη χειροβομβίδας κρότου-λάμψης, που του είχε ρίξει η αστυνομία κατά τη διάρκεια διαδήλωσης, πριν 6 μήνες.

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ