[...]
Ποιο είναι αυτό το νέο μάγμα των «φαντασιακών σημασιών» που φέρνει η Ελλάδα και το οποίο μας επιτρέπει, ακόμη και σήμερα, να το αντιμετωπίζουμε όχι απλώς σαν ένα ιστορικό γεγονός αλλά ως ένα πάντα ζωντανό πρόταγμα της ίδιας μας της σκέψης;
Το πρώτο του στοιχείο είναι ο τραγικός άνθρωπος.
«Η Ελλάδα είναι καταρχάς και πριν απ΄ όλα ένας τραγικός πολιτισμός. Οι βουκολικές ιστορίες που αποδόθηκαν στην Ελλάδα από τους Δυτικούς τον 17ο και τον 18ο αιώνα, καθώς και τα περισπούδαστα σχόλια του Ηeidegger ταυτίζονται από την άποψη αυτή. Όλοι οι εποικοδομητικοί μύθοι του Ηeidegger για την ελληνική φιλοσοφία είναι εκτός θέματος. Μιλά σαν να μη διάβασε ποτέ ή να μην κατάλαβε έστω και μία τραγωδία ούτε και τον Όμηρο... Η ελληνική ιδιαιτερότητα δεν είναι η αρμονία και το μέτρο, ούτε η εμφάνιση της αλήθειας ως «αποκάλυψης». Η ελληνική ιδιαιτερότητα είναι το ζήτημα του μη-νοήματος, του μη-όντος».
Αυτή η αντίληψη του ανθρώπου τον οποίον τον διχάζουν αλληλοσυγκρουόμενες δυνάμεις, από την μια η συνείδηση πως τίποτε δεν αξίζει όσο η ζωή και ταυτοχρόνως η συνείδηση ότι η ζωή δεν αξίζει τίποτε χωρίς αυτό που θα της δώσει αξία- ο «καλός θάνατος»- δεν είναι απλώς ένα γνήσιο προϊόν της ελληνικής ιδιαιτερότητας. Είναι μια ανθρωπολογία η οποία οργάνωσε ολόκληρο τον Δυτικό Πολιτισμό. Ο Αχιλλέας ο οποίος δεν δέχεται να ζήσει τον ακλεή βίο όπως και ο Σωκράτης που προτίμησε να πεθάνει παρά να συνεχίσει να ζει τον «ανεξέταστο» βίο που του προτείνουν για να τον σώσουν είναι τα δύο γνήσια τέκνα αυτού του πολιτισμού. Το δεύτερο στοιχείο του μείγματος είναι η «ριζική ρήξη με τη συνήθη στάση απέναντι στην παράδοση». Και όπως σημειώνει ο Καστοριάδης: «Μόνο στην Ελλάδα η διαδικασία της ρήξης συνδέεται αναπόσπαστα με ένα πολιτικό κίνημα και φέρεται απ΄ αυτό, μόνο εκεί το ερώτημα δεν μένει απλό ερώτημα αλλά μετατρέπεται σε ερωτηματική θέση, δηλαδή δραστηριότητα τροποποίησης του θεσμού, που προϋποθέτει και συνεπάγεται (επομένως ούτε προϋποθέτει ούτε συνεπάγεται), αλλά είναι σύμφυτη με την αναγνώριση της κοινωνικής καταγωγής της θέσμισης και της κοινωνίας ως διηνεκούς καταγωγής της θέσμισής της». Το δεύτερο αυτό στοιχείο υπάρχει μέσα στην ταυτόχρονη γέννηση της φιλοσοφίας και της πολιτικής.
[...]
Το χρονικό μιας αισιόδοξης σκέψης
Το ξεπέρασμα της φοβίας
Ποιο είναι αυτό το νέο μάγμα των «φαντασιακών σημασιών» που φέρνει η Ελλάδα και το οποίο μας επιτρέπει, ακόμη και σήμερα, να το αντιμετωπίζουμε όχι απλώς σαν ένα ιστορικό γεγονός αλλά ως ένα πάντα ζωντανό πρόταγμα της ίδιας μας της σκέψης;
Το πρώτο του στοιχείο είναι ο τραγικός άνθρωπος.
«Η Ελλάδα είναι καταρχάς και πριν απ΄ όλα ένας τραγικός πολιτισμός. Οι βουκολικές ιστορίες που αποδόθηκαν στην Ελλάδα από τους Δυτικούς τον 17ο και τον 18ο αιώνα, καθώς και τα περισπούδαστα σχόλια του Ηeidegger ταυτίζονται από την άποψη αυτή. Όλοι οι εποικοδομητικοί μύθοι του Ηeidegger για την ελληνική φιλοσοφία είναι εκτός θέματος. Μιλά σαν να μη διάβασε ποτέ ή να μην κατάλαβε έστω και μία τραγωδία ούτε και τον Όμηρο... Η ελληνική ιδιαιτερότητα δεν είναι η αρμονία και το μέτρο, ούτε η εμφάνιση της αλήθειας ως «αποκάλυψης». Η ελληνική ιδιαιτερότητα είναι το ζήτημα του μη-νοήματος, του μη-όντος».
Αυτή η αντίληψη του ανθρώπου τον οποίον τον διχάζουν αλληλοσυγκρουόμενες δυνάμεις, από την μια η συνείδηση πως τίποτε δεν αξίζει όσο η ζωή και ταυτοχρόνως η συνείδηση ότι η ζωή δεν αξίζει τίποτε χωρίς αυτό που θα της δώσει αξία- ο «καλός θάνατος»- δεν είναι απλώς ένα γνήσιο προϊόν της ελληνικής ιδιαιτερότητας. Είναι μια ανθρωπολογία η οποία οργάνωσε ολόκληρο τον Δυτικό Πολιτισμό. Ο Αχιλλέας ο οποίος δεν δέχεται να ζήσει τον ακλεή βίο όπως και ο Σωκράτης που προτίμησε να πεθάνει παρά να συνεχίσει να ζει τον «ανεξέταστο» βίο που του προτείνουν για να τον σώσουν είναι τα δύο γνήσια τέκνα αυτού του πολιτισμού. Το δεύτερο στοιχείο του μείγματος είναι η «ριζική ρήξη με τη συνήθη στάση απέναντι στην παράδοση». Και όπως σημειώνει ο Καστοριάδης: «Μόνο στην Ελλάδα η διαδικασία της ρήξης συνδέεται αναπόσπαστα με ένα πολιτικό κίνημα και φέρεται απ΄ αυτό, μόνο εκεί το ερώτημα δεν μένει απλό ερώτημα αλλά μετατρέπεται σε ερωτηματική θέση, δηλαδή δραστηριότητα τροποποίησης του θεσμού, που προϋποθέτει και συνεπάγεται (επομένως ούτε προϋποθέτει ούτε συνεπάγεται), αλλά είναι σύμφυτη με την αναγνώριση της κοινωνικής καταγωγής της θέσμισης και της κοινωνίας ως διηνεκούς καταγωγής της θέσμισής της». Το δεύτερο αυτό στοιχείο υπάρχει μέσα στην ταυτόχρονη γέννηση της φιλοσοφίας και της πολιτικής.
[...]
Το χρονικό μιας αισιόδοξης σκέψης
Το ξεπέρασμα της φοβίας
Αυτή η αντίληψη του ανθρώπου τον οποίον τον διχάζουν αλληλοσυγκρουόμενες δυνάμεις, από την μια η συνείδηση πως τίποτε δεν αξίζει όσο η ζωή και ταυτοχρόνως η συνείδηση ότι η ζωή δεν αξίζει τίποτε χωρίς αυτό που θα της δώσει αξία- ο «καλός θάνατος»- δεν είναι απλώς ένα γνήσιο προϊόν της ελληνικής ιδιαιτερότητας.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕίναι μια ανθρωπολογία η οποία οργάνωσε ολόκληρο τον Δυτικό Πολιτισμό.
Ιδού και η περίτεχνη διαστρέβλωση των ίδιων λόγων, όταν το κατηγόρημα που αναφέρει ο Καστοριάδης δεν αποδίδεται πια στον άνθρωπο αλλά σε ένα περίεργο μείγμα και γεφύρωμα του νεο-Έλληνα με τον Έλληνα του 5ου αιώνα:
Ζουράρις κι ελληνική ιδιαιτερότητα - βίντεο
Ο Καστοριάδης όχι εφηύρε την έννοια του φαντασιακού, που δεν είναι μικρή πρωτοτυπία συμπληρώνοντας το παράλογο του Καμύ, αλλά και έδωσε μία άλλη ώθηση στο δημοκρατικό διάλογο έστω και με τον εκθειασμό της αρχαίας δημοκρατίας. Εγώ τον ανακάλυψα στο βάθος του σχετικά πρόσφατα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕπειδή δεν έχω πάρει ακόμα στα χέρια μου το βιβλίο, να ρωτήσω εσάς που πιθανόν να το έχετε διαβάσει;
ΑπάντησηΔιαγραφήΌταν λέμε "ελληνική" τι εννοούμε εν προκειμένω;
Αυτό ακριβώς λέει το απόσπασμα που έχω παραθέσει!
ΑπάντησηΔιαγραφή