Σελίδες για τον Τόλη Καζαντζή στο νέο «Εντευκτήριο»
― και μερικοί ορισμοί για την αγάπη
Μικρό αφιέρωμα στον Τόλη Καζαντζή, με ανέκδοτα ποιήματά του και άρθρα για το πεζογραφικό του έργο, ελληνική και ξένη λογοτεχνία, καθώς και άλλη εκλεκτή ύλη περιλαμβάνει το περιοδικό «Εντευκτήριο» στο νέο τεύχος του, αριθ. 76 (Μάρτιος 2007), που μόλις κυκλοφόρησε.
Ποίηση και πεζογραφία
Ο Ζυλιέν Γκρην (1900-1996),
Αγγλοαμερικάνος που όμως πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στη Γαλλία και έγραψε κυρίως στα γαλλικά, μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας παρόλο που δεν πήρε ποτέ τη γαλλική υπηκοότητα, είναι φημισμένος όχι μόνο για τα μυθιστορήματά του αλλά και για το 18τομο Ημερολόγιό του. Στο νέο «Εντευκτήριο» δημοσιεύονται, μεταφρασμένα από τον Δημήτρη Δημητριάδη, χαρακτηριστικά αποσπάσματα από την αυτοβιογραφική νουβέλα του Γκρην «Ο άλλος ύπνος» (1930), όπου περιγράφεται η ερωτική αφύπνιση του (ομοφυλόφιλου) πρωταγωνιστή και συνταιριάζονται οι εμπειρίες του συγγραφέα τόσο στις ΗΠΑ όσο και στη Γαλλία.
Ο άλλος ύπνος, παρατηρεί στη σύντομη εισαγωγή του ο Δημητριάδης, «είναι ο ύπνος μιας ολόκληρης ζωής: αυτό που κοιμάται είναι η αλήθεια ενός ανθρώπου, η πραγματική του διάσταση η οποία συμπεριλαμβάνει ολόκληρο αυτόν τον κοιμισμένο άνθρωπο, και που, χωρίς την αφύπνισή της, κανένας άνθρωπος δεν ζει πραγματικά. [...]
Η αυτογνωσία, γιατί περί αυτής πρόκειται, περιγράφεται από τον Ζυλιέν Γκρην σʼ αυτό το γραμμικό και λιτό αφήγημα όπως της αξίζει: ως η αναγκαία προϋπόθεση για να μην χάσει κανείς τη ζωή του, έστω κι αν χρειαστεί, και συνήθως χρειάζεται, να συνεχίσει όπως ο Ντενί [ο αφηγητής του «Άλλου ύπνου»], τον δρόμο του, κάτω από ανθισμένα δέντρα και μέσα στο καλοκαιρινό φως, μόνος αλλά αυτοτελής, γενναιόδωρος με τον κόσμο και ευγνώμων στον εαυτό του.»
Η Χάρπερ Λη υπήρξε ευρύτερα γνωστή για το μοναδικό μυθιστόρημά της «Σκοτώνοντας τα κοτσύφια» αλλά και για τη φιλία της και τη στενή συναναστροφή της με τον Τρούμαν Καπότε, κυρίως την εποχή που εκείνος ερευνούσε το τετραπλό φονικό του Κάνσας, πάνω στο οποίο βάσισε το φημισμένο μυθιστόρημά του «Εν ψυχρώ». Στο δοκίμιό της «Μερικοί ορισμοί για την αγάπη», που μετέφρασε ο Γιάννης Θεοδοσίου, γράφει μεταξύ άλλων: «Η αγάπη εξαγνίζει. Κανείς δεν εξαγνίστηκε υποφέροντας. Η δυστυχία ενισχύει εσωτερικά τα εγωιστικά μας κίνητρα. Αντίθετα, κάθε πράξη αγάπης, όσο μικρή κι αν είναι, ελαττώνει τις αγωνίες μας, μας δίνει μια γεύση αισιοδοξίας και χαλαρώνει τον ζυγό από τις φοβίες μας. Σε αντίθεση με την αρετή, η αγάπη δεν είναι η ίδια ανταμοιβή. Η ανταμοιβή είναι ψυχική γαλήνη, και η γαλήνη της ψυχής εξαφανίζει τις ανθρώπινες αδυναμίες.»
Στα μεταφρασμένα πεζά του τεύχους περιλαμβάνεται και το απόσπασμα από το μυθιστόρημα του Γεωργιανού Λάσα Μπουγκάτζε «Εγχειρίδιο ιστορίας», που αποδίδει στα ελληνικά η Σοφία Σιαμανίδου και το οποίο αναφέρεται σε μια (επινοημένη φυσικά από τον συγγραφέα) "μέθοδο" αδυνατίσματος της Μαρίας Κάλλας!
Δημοσιεύουν ακόμη πεζά τους ο Κωστής Γκιμοσούλης, η Δήμητρα Κολλιάκου, ο Παναγιώτης Κουσαθανάς και η Έλενα Αρτζανίδου, και ποιήματά τους ο Ντίνος Σιώτης, ο Βασίλης Παπαγιάννης, ο Σπύρος Λαζαρίδης, ο Γιάννης Γκούμας, ο Γιάννης Τσατσάγιας, ο Σάμης Ταμπώχ και ο Σωτήρης Γουνελάς.
Επίσης, η Μαρία Κέντρου-Αγαθοπούλου γράφει για τον Σταύρο Κουγιουμτζή (δύο χρόνια από τον θάνατό του) και η Χρυσούλα Μάνου για «Τα παιδιά του πολέμου» που μεταφέρθηκαν στην Τσεχοσλοβακία στη διάρκεια του ελληνικού Εμφυλίου, δημοσιεύοντας και ανέκδοτες φωτογραφίες από το Αρχείο του Τσέχικου Τύπου. Το άρθρο βασίζεται στο (αμετάφραστο στα ελληνικά) βιβλίο της Ανθούλας Μπότου και του Μίλαν Κονέτσνι «Το χρονικό των Ελλήνων στην Τσεχία, Μοραβία και Σιλεσία, 1948-1989» (2006).
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου