Ο Οιδίπους Τύραννος και η μιζέρια μας
Νταλάρας στην Επίδαυρο και «σούσι» στο Λυγουριό: Και γιατί όχι;
«Και ιδού το καταπέτασμα του ναού εσχίσθη εις δύο από άνωθεν έως κάτω» με το άγγελμα του ανεβάσματος του Οιδίποδα Τύραννου από τον Γιώργο Κιμούλη, το καλοκαίρι στην Επίδαυρο. «Και η γη εσείσθη και αι πέτραι εσχίσθησαν», όταν ακούστηκε πως Ιοκάστη θα είναι η Νόνικα Γαληνέα. «Και τα μνημεία ανεώχθησαν και πολλά σώματα των κεκοιμημένων ηγέρθησαν», όταν η είδηση συμπληρώθηκε με τη συμμετοχή του Γιώργου Νταλάρα ως κορυφαίου του Χορού. Δηλαδή τι ακριβώς θα γινόταν αν αύριο μεθαύριο η Αννα Βίσση διεκδικούσε την παρουσία της στο κοίλο ως Αντιγόνη ή Ηλέκτρα; Πυρηνικό ολοκαύτωμα;
Προς τι όλος αυτός ο κλαυθμός και οδυρμός των πάσης φύσεως και Μέσου σχολιαστών για την «άλωση»; Προς τι τα ειρωνικά σχόλια και οι κακεντρεχείς ειρωνείες του «χώρου» και του «σιναφιού» για το «αταίριαστο» casting;
Παρόμοια σχόλια και τριγμό οδόντων εισέπραξαν προσφάτως ο Αντώνης Ρέμος επειδή «τόλμησε» να τραγουδήσει Μίκη Θεοδωράκη, ο Διονύσης Σαββόπουλος επειδή γιόρτασε τα γενέθλιά του με την Καλομοίρα να αναδύεται από την τούρτα του ή επειδή συμπράττει με τον Γιώργο Μαργαρίτη, η εμφάνιση της Μαρινέλλας, της Αλεξίου και άλλων «ιερών τεράτων» στο πλάι του Sakis και της Αννας στην Τελετή Λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων. Ούτε η ιστορική συνάντηση Τσολάκογλου – Βαφειάδη, των μεγάλων αντιπάλων του Εμφύλιου δεν είχε ξεσηκώσει τέτοια θύελλα.
Μάλλον ξεχνούν όλοι αυτοί οι αυτόκλητοι υπερασπιστές της πνευματική ου μην αλλά και πολιτιστικής μας «καθαρότητας» ότι ο μέγιστος Μάνος Χατζιδάκις είχε κάνει μουσική για ταινίες της Αλίκης Βουγιουκλάκη, είχε συνεργαστεί με τον «λαϊκό» Γιώργο Ζαμπέτα, είχε κάνει εκπομπή, στο Τρίτο Πρόγραμμα, με τον Γιάννη Φλωρινιώτη συνοδεία τσέμπαλου. Μήπως λησμονούν ότι ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης διέπρεπε στα «λούμπεν» μπουζουκομάγαζα του Περιστερίου ΠΡΙΝ τραγουδήσει το «Ένα το Χελιδόνι»; Ότι ο Νίκος Ξυλούρης έπαιζε ρούμπες και βαλσάκια σε γάμους και βαφτίσεις πριν κάνει το «Χρονικό» με τον Γιάννη Μαρκόπουλο; Ότι η avant garde του θεάτρου Ρούλα Πατεράκη σκηνοθέτησε την Αλίκη και ο πρωτοποριακός Γιάννης Κακλέας τη Μιμή Ντενίση;
Τα παραδείγματα πολλά. Αλλα επιτυχημένα και άλλα αποτυχημένα. Όπως παντού, όπως πάντοτε, όπως με όλους. Στο κάτω κάτω δεν φταίει κανείς που ο Κουν, ο Τσαρούχης, ο Μινωτής και η Παξινού δε ζουν πλέον, «φταίει η ζωή που είναι μικρή» και που ταυτόχρονα «αλλάζει δίχως να κοιτάζει τη δική μας μελαγχολία» -για να δανειστώ τους εξαίσια κοινότοπους στίχους από τους «Λαθρεπιβάτες» και τον Σαββόπουλο.
Η υπεράσπιση μιας –ανύπαρκτης- «καθαρότητας» και η «αισθητική αστυνόμευση» μπορεί να είναι ανέξοδες αλλά δεν παύουν να είναι επικίνδυνες. Όχι μόνο γιατί υποκρύπτει ένα φασίζον υπόστρωμα αλλά και γιατί απαγορεύει σε κάποιους καλλιτέχνες να δοκιμάσουν κάτι διαφορετικό –και πιθανώς να γίνουν καλύτεροι, να μετεξελιχθούν, να ανακαλύψουν έναν καινούργιο δρόμο, όπως συνέβη πάμπολλες φορές στο παρελθόν (Φαντάζεστε πόσο φτωχότεροι θα ήμασταν αν ο Μπιθικώτσης, ο Νταλάρας, ο Μητροπάνος, η Αλεξίου, η Αρβανιτάκη, ο Τερζής, στη μουσική, αλλά και η Τζένη Καρέζη, ο Αλέκος Αλεξανδράκης, η Μάρθα Βούρτση, ο Θανάσης Βέγγος, ο Σταύρος Παράβας, ο Γιώργος Κωνσταντίνου και δεκάδες άλλοι είχαν «καταδικαστεί» να παραμείνουν εγκλωβισμένοι στα πρώτα «σουξεδιάρικα» ή «εμπορικά» τους βήματα από τους αδέκαστους «τεχνοδίκες», αλλά και πόσο πλουσιότεροι αν εξαιρετικά ταλέντα, όπως ο Στάθης Ψάλτης, είχαν τολμήσει να κάνουν το μεγάλο άλμα ξεφεύγοντας από την ευκολία και τη μανιέρα; )
Και το χειρότερο: αυτή η αφ’ υψηλού κριτική καταδικάζει μια γενιά -που ούτως ή άλλως έχει πάψει να διαβάζει εφημερίδες και βιβλία- να μη βλέπει θέατρο και να μην ακούει μουσική. Διότι όσο κι αν κάποιοι θέλουν να ισοπεδώνουν τα πάντα, είναι σαφώς καλύτερο να δεις τον Νταλάρα στην Επίδαυρο παρά τον Περικλή στο «Fame Story».
Η απορία, όμως, είναι άλλη: σε μια εποχή που ο «δεξιός» Κώστας Καραμανλής προτείνει τον «σοσιαλιστή» Κάρολο Παπούλια για Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ο Στέφανος Μάνος και ο Ανδρέας Ανδριανόπουλος εκλέγονται με το ΠΑΣΟΚ, η Λιάνα Κανέλλη εκπροσωπεί το ΚΚΕ και ο Μίμης Ανδρουλάκης υπερασπίζεται την παγκοσμιοποίηση και την ελεύθερη αγορά, ο Κιμούλης, η Γαληνέα και ο Νταλάρας τους ενόχλησαν;
Ας ησυχάσουν! Ο «Λεωνίδας» στο, πλησίον της Επιδαύρου, Λυγουριό, ΔΕ θα σερβίρει «σούσι» και καβούρια φλαμπέ με κουβερτούρα και μους αχινού.
(Την περασμένη Κυριακή αναρωτήθηκα γραπτώς για το πώς ονομάζεται η τρέχουσα δεκαετία. Η απάντηση ήλθε μέσω Internet: Το όνομα της δεκαετίας αυτής είναι (κάποιος είπε): noughties. Βγαίνει από το nought (=μηδέν) και δεν θα πρέπει να μπερδεύεται με το naughties (=άτακτα))
MINIMALIA
· «Το πρόβλημα με την πορνογραφία δεν είναι το ίδιο το πορνό. Είναι το είδος της «πορνογραφίας» που κατασκευάζουν και πουλούν κάποιοι αρρωστημένοι, λευκοί, μεσήλικες απευθυνόμενοι σε κάποιους ακόμη πιο αρρωστημένους και σεξουαλικά πεινασμένους ανθρώπους», είχε πει σε μια συνέντευξή της η μουσικός και ποιήτρια της punk Lydia Lunch (την είδαμε πρόσφατα σε μια μοναδική συναυλία, στη Θεσσαλονίκη).
· Αφορμή, για να θυμηθώ τα λόγια της, είναι το βιβλίο «Το Αλλο Χόλιγουντ: η άγνωστη ιστορία της βιομηχανίας πορνό ταινιών χωρίς περικοπές» του Legs McNeil που κυκλοφορεί αύριο, του Αγίου Βαλεντίνου ανήμερα. Βία, αυτοκτονίες, δολοφονίες, Μαφία, νταβατζιλίκια, καταδίκες, χρήμα, δόξα και θάνατος είναι οι πρώτες ύλες της πιο επικερδούς βιομηχανίας στον κόσμο μετά το εμπόριο όπλων και ναρκωτικών.
· Το βιβλίο έχει όλες τις προδιαγραφές να είναι καλό. Το εγγυάται το προηγούμενο βιβλίο του Legs McNeil «Σε παρακαλώ, σκότωσέ με: η ιστορία της Punk» (1996).
· Λίγοι, ίσως, γνωρίζουν ότι ο McNeil υπήρξε ο άνθρωπος που καθιέρωσε τη λέξη «Punk» ως την ονομασία ενός από τα πιο σημαντικά μουσικά (και όχι μόνο) κινήματα του προηγούμενου αιώνα.
· Επρεπε να περάσουν 16 ολόκληρα χρόνια για να μεταφραστεί και να εκδοθεί στα ελληνικά το «Η Δε Ονος Είδεν Αγγελον» (εκδ. Τυφλόμυγα - μτφ. Κωνσταντίνος Κ.), το μοναδικό μυθιστόρημα του Νικ Κέιβ. Κάποιοι έχουν πει ότι είναι ισάξιο με τα «Εκατό χρόνια μοναξιάς» του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες. Βρίσκεται ήδη στο κομοδίνο με τα «επειγόντως προς ανάγνωση».
· Στις 22 του μήνα θα κυκλοφορήσει το Beekeeper, το νέο άλμπουμ της Tori Amos μετά από 4 χρόνια σιωπής. Η είδηση είναι όμως αλλού: η Amos προσχώρησε στην μεγάλη, πλέον, παρέα των μουσικών που παρουσιάζουν ολόκληρα τα τραγούδια τους στο Internet και μάλιστα πριν κυκλοφορήσουν (www.toriamos.com).
· BLOG LINK: Κάθε εβδομάδα θα προτείνω ένα blog (ηλεκτρονικό ημερολόγιο) από αυτό το σημείο. Ξεκινώ με ένα από τα πιο παλιά και καλά: το «βαρόμετρο» (www.varometro.net/blog).
· Αύριο είναι τα γενέθλια του Τζίμη Πανούση που κλείνει τα 50 του και μια άλλη γιορτή που δε θυμάμαι: Χρόνια πολλά και εντοιχισμένα!
«Και ιδού το καταπέτασμα του ναού εσχίσθη εις δύο από άνωθεν έως κάτω» με το άγγελμα του ανεβάσματος του Οιδίποδα Τύραννου από τον Γιώργο Κιμούλη, το καλοκαίρι στην Επίδαυρο. «Και η γη εσείσθη και αι πέτραι εσχίσθησαν», όταν ακούστηκε πως Ιοκάστη θα είναι η Νόνικα Γαληνέα. «Και τα μνημεία ανεώχθησαν και πολλά σώματα των κεκοιμημένων ηγέρθησαν», όταν η είδηση συμπληρώθηκε με τη συμμετοχή του Γιώργου Νταλάρα ως κορυφαίου του Χορού. Δηλαδή τι ακριβώς θα γινόταν αν αύριο μεθαύριο η Αννα Βίσση διεκδικούσε την παρουσία της στο κοίλο ως Αντιγόνη ή Ηλέκτρα; Πυρηνικό ολοκαύτωμα;
Προς τι όλος αυτός ο κλαυθμός και οδυρμός των πάσης φύσεως και Μέσου σχολιαστών για την «άλωση»; Προς τι τα ειρωνικά σχόλια και οι κακεντρεχείς ειρωνείες του «χώρου» και του «σιναφιού» για το «αταίριαστο» casting;
Παρόμοια σχόλια και τριγμό οδόντων εισέπραξαν προσφάτως ο Αντώνης Ρέμος επειδή «τόλμησε» να τραγουδήσει Μίκη Θεοδωράκη, ο Διονύσης Σαββόπουλος επειδή γιόρτασε τα γενέθλιά του με την Καλομοίρα να αναδύεται από την τούρτα του ή επειδή συμπράττει με τον Γιώργο Μαργαρίτη, η εμφάνιση της Μαρινέλλας, της Αλεξίου και άλλων «ιερών τεράτων» στο πλάι του Sakis και της Αννας στην Τελετή Λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων. Ούτε η ιστορική συνάντηση Τσολάκογλου – Βαφειάδη, των μεγάλων αντιπάλων του Εμφύλιου δεν είχε ξεσηκώσει τέτοια θύελλα.
Μάλλον ξεχνούν όλοι αυτοί οι αυτόκλητοι υπερασπιστές της πνευματική ου μην αλλά και πολιτιστικής μας «καθαρότητας» ότι ο μέγιστος Μάνος Χατζιδάκις είχε κάνει μουσική για ταινίες της Αλίκης Βουγιουκλάκη, είχε συνεργαστεί με τον «λαϊκό» Γιώργο Ζαμπέτα, είχε κάνει εκπομπή, στο Τρίτο Πρόγραμμα, με τον Γιάννη Φλωρινιώτη συνοδεία τσέμπαλου. Μήπως λησμονούν ότι ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης διέπρεπε στα «λούμπεν» μπουζουκομάγαζα του Περιστερίου ΠΡΙΝ τραγουδήσει το «Ένα το Χελιδόνι»; Ότι ο Νίκος Ξυλούρης έπαιζε ρούμπες και βαλσάκια σε γάμους και βαφτίσεις πριν κάνει το «Χρονικό» με τον Γιάννη Μαρκόπουλο; Ότι η avant garde του θεάτρου Ρούλα Πατεράκη σκηνοθέτησε την Αλίκη και ο πρωτοποριακός Γιάννης Κακλέας τη Μιμή Ντενίση;
Τα παραδείγματα πολλά. Αλλα επιτυχημένα και άλλα αποτυχημένα. Όπως παντού, όπως πάντοτε, όπως με όλους. Στο κάτω κάτω δεν φταίει κανείς που ο Κουν, ο Τσαρούχης, ο Μινωτής και η Παξινού δε ζουν πλέον, «φταίει η ζωή που είναι μικρή» και που ταυτόχρονα «αλλάζει δίχως να κοιτάζει τη δική μας μελαγχολία» -για να δανειστώ τους εξαίσια κοινότοπους στίχους από τους «Λαθρεπιβάτες» και τον Σαββόπουλο.
Η υπεράσπιση μιας –ανύπαρκτης- «καθαρότητας» και η «αισθητική αστυνόμευση» μπορεί να είναι ανέξοδες αλλά δεν παύουν να είναι επικίνδυνες. Όχι μόνο γιατί υποκρύπτει ένα φασίζον υπόστρωμα αλλά και γιατί απαγορεύει σε κάποιους καλλιτέχνες να δοκιμάσουν κάτι διαφορετικό –και πιθανώς να γίνουν καλύτεροι, να μετεξελιχθούν, να ανακαλύψουν έναν καινούργιο δρόμο, όπως συνέβη πάμπολλες φορές στο παρελθόν (Φαντάζεστε πόσο φτωχότεροι θα ήμασταν αν ο Μπιθικώτσης, ο Νταλάρας, ο Μητροπάνος, η Αλεξίου, η Αρβανιτάκη, ο Τερζής, στη μουσική, αλλά και η Τζένη Καρέζη, ο Αλέκος Αλεξανδράκης, η Μάρθα Βούρτση, ο Θανάσης Βέγγος, ο Σταύρος Παράβας, ο Γιώργος Κωνσταντίνου και δεκάδες άλλοι είχαν «καταδικαστεί» να παραμείνουν εγκλωβισμένοι στα πρώτα «σουξεδιάρικα» ή «εμπορικά» τους βήματα από τους αδέκαστους «τεχνοδίκες», αλλά και πόσο πλουσιότεροι αν εξαιρετικά ταλέντα, όπως ο Στάθης Ψάλτης, είχαν τολμήσει να κάνουν το μεγάλο άλμα ξεφεύγοντας από την ευκολία και τη μανιέρα; )
Και το χειρότερο: αυτή η αφ’ υψηλού κριτική καταδικάζει μια γενιά -που ούτως ή άλλως έχει πάψει να διαβάζει εφημερίδες και βιβλία- να μη βλέπει θέατρο και να μην ακούει μουσική. Διότι όσο κι αν κάποιοι θέλουν να ισοπεδώνουν τα πάντα, είναι σαφώς καλύτερο να δεις τον Νταλάρα στην Επίδαυρο παρά τον Περικλή στο «Fame Story».
Η απορία, όμως, είναι άλλη: σε μια εποχή που ο «δεξιός» Κώστας Καραμανλής προτείνει τον «σοσιαλιστή» Κάρολο Παπούλια για Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ο Στέφανος Μάνος και ο Ανδρέας Ανδριανόπουλος εκλέγονται με το ΠΑΣΟΚ, η Λιάνα Κανέλλη εκπροσωπεί το ΚΚΕ και ο Μίμης Ανδρουλάκης υπερασπίζεται την παγκοσμιοποίηση και την ελεύθερη αγορά, ο Κιμούλης, η Γαληνέα και ο Νταλάρας τους ενόχλησαν;
Ας ησυχάσουν! Ο «Λεωνίδας» στο, πλησίον της Επιδαύρου, Λυγουριό, ΔΕ θα σερβίρει «σούσι» και καβούρια φλαμπέ με κουβερτούρα και μους αχινού.
(Την περασμένη Κυριακή αναρωτήθηκα γραπτώς για το πώς ονομάζεται η τρέχουσα δεκαετία. Η απάντηση ήλθε μέσω Internet: Το όνομα της δεκαετίας αυτής είναι (κάποιος είπε): noughties. Βγαίνει από το nought (=μηδέν) και δεν θα πρέπει να μπερδεύεται με το naughties (=άτακτα))
MINIMALIA
· «Το πρόβλημα με την πορνογραφία δεν είναι το ίδιο το πορνό. Είναι το είδος της «πορνογραφίας» που κατασκευάζουν και πουλούν κάποιοι αρρωστημένοι, λευκοί, μεσήλικες απευθυνόμενοι σε κάποιους ακόμη πιο αρρωστημένους και σεξουαλικά πεινασμένους ανθρώπους», είχε πει σε μια συνέντευξή της η μουσικός και ποιήτρια της punk Lydia Lunch (την είδαμε πρόσφατα σε μια μοναδική συναυλία, στη Θεσσαλονίκη).
· Αφορμή, για να θυμηθώ τα λόγια της, είναι το βιβλίο «Το Αλλο Χόλιγουντ: η άγνωστη ιστορία της βιομηχανίας πορνό ταινιών χωρίς περικοπές» του Legs McNeil που κυκλοφορεί αύριο, του Αγίου Βαλεντίνου ανήμερα. Βία, αυτοκτονίες, δολοφονίες, Μαφία, νταβατζιλίκια, καταδίκες, χρήμα, δόξα και θάνατος είναι οι πρώτες ύλες της πιο επικερδούς βιομηχανίας στον κόσμο μετά το εμπόριο όπλων και ναρκωτικών.
· Το βιβλίο έχει όλες τις προδιαγραφές να είναι καλό. Το εγγυάται το προηγούμενο βιβλίο του Legs McNeil «Σε παρακαλώ, σκότωσέ με: η ιστορία της Punk» (1996).
· Λίγοι, ίσως, γνωρίζουν ότι ο McNeil υπήρξε ο άνθρωπος που καθιέρωσε τη λέξη «Punk» ως την ονομασία ενός από τα πιο σημαντικά μουσικά (και όχι μόνο) κινήματα του προηγούμενου αιώνα.
· Επρεπε να περάσουν 16 ολόκληρα χρόνια για να μεταφραστεί και να εκδοθεί στα ελληνικά το «Η Δε Ονος Είδεν Αγγελον» (εκδ. Τυφλόμυγα - μτφ. Κωνσταντίνος Κ.), το μοναδικό μυθιστόρημα του Νικ Κέιβ. Κάποιοι έχουν πει ότι είναι ισάξιο με τα «Εκατό χρόνια μοναξιάς» του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες. Βρίσκεται ήδη στο κομοδίνο με τα «επειγόντως προς ανάγνωση».
· Στις 22 του μήνα θα κυκλοφορήσει το Beekeeper, το νέο άλμπουμ της Tori Amos μετά από 4 χρόνια σιωπής. Η είδηση είναι όμως αλλού: η Amos προσχώρησε στην μεγάλη, πλέον, παρέα των μουσικών που παρουσιάζουν ολόκληρα τα τραγούδια τους στο Internet και μάλιστα πριν κυκλοφορήσουν (www.toriamos.com).
· BLOG LINK: Κάθε εβδομάδα θα προτείνω ένα blog (ηλεκτρονικό ημερολόγιο) από αυτό το σημείο. Ξεκινώ με ένα από τα πιο παλιά και καλά: το «βαρόμετρο» (www.varometro.net/blog).
· Αύριο είναι τα γενέθλια του Τζίμη Πανούση που κλείνει τα 50 του και μια άλλη γιορτή που δε θυμάμαι: Χρόνια πολλά και εντοιχισμένα!
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου